Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 stycznia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2015 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania K. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 8 października 2014 roku nr (...)

w sprawie K. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu pracy w szczególnych warunkach

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej K. P. rekompensatę w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Sygn. akt IVU 1571/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 stycznia 2015 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 08.10.2014 r. odmówił K. P. przyznania rekompensaty na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( Dz. U. Nr 237 poz 1656 z zm ), ponieważ nie spełnia określonych w art.21 powołanej ustawy warunków albowiem nie udowodniła 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze do dnia 31.12.2008 r.

K. P. w odwołaniu od decyzji domagała się jej zmiany i przyznania rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu pracy w warunkach szczególnych, ponieważ w okresie zatrudnienia w Spółdzielni (...)w K. pracowała w warunkach szczególnych co zamierza wykazać zeznaniami świadków. Jej praca polegała na sklejaniu klejem kauczukowym i butaprenem cholewek obuwia i zszywaniu ich. Także w Spółdzielni (...) pracowała w takich warunkach przy wypieku chleba.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. P. urodzona w dniu (...) r. ukończyła 60 lat. Odwołująca w okresie od 13.02.1995 r. do 31.12.2008 r. pracowała w (...)Spółdzielni „. C. w C. w szczególnym charakterze. W dniu 29.07.2014 r. odwołująca wystąpiła z wnioskiem o rekompensatę.

/dowód: wniosek z dnia 29.07.2014 r. –k. 1-8 ar czII,

świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych –k. 46 ar czII/

W okresie od 19.02.1973 r. do 20.10.1984 r. odwołująca w pełnym wymiarze czasu pracy była zatrudniona w Spółdzielni (...)w K. na stanowisku cholewkarza. Praca na tym stanowisku polegała na zrobieniu cholewki z poszczególnych elementów. Odwołująca smarowała klejem skórę z wyściółką, następnie zawijała tą skórę, potem zszywała zawinięte elementy razem z futrówką. Futrówkę także kleiła, a później szyła. Odwołująca jako cholewkarz używała do tego kleju butapren, który rozpuszczała rozpuszczalnikiem „trim” i kleju kauczukowego, który również rozpuszczała rozpuszczalnikiem. Korzystała z bezpłatnego urlopu macierzyńskiego w okresach: 03.06.1978 r. do 01.11.1978 r., od 06.07.1979 r. do 03.11.1979 r. i od 21.10.1981 r. do 20.10.1984 r. Pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 07.04.2003 r. wskazał, że odwołująca w okresach : od 19.02.1973 r. do 02.06.1978 r., od 02.11.1978 r. do 05.07.1979 r. i od 04.11.1979 r. do 20.10.1981 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę montaż całości cholewek na stanowisku obuwnik szwacz- cholewkarz wymienioną w wykazie A dział VII poz. 14 ptk 3 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Uchwały Nr (...)Zarządu CZSP z dnia 30.06.1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych Spółdzielczości Pracy, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych Uchwałą nr (...)Zarządu CZSP z dnia 17.10.1989 r. (Biul. CZSP nr 19 poz. 87 z 1989 r.).

/dowód: świadectwo pracy z dnia 20.10.1984 r. –k. 2 ar czI,

świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach –k. 9 ar czII,

zeznania świadka S. M. –k. 10-11 as,

zeznania świadka K. K. –k. 11 as,

zeznania odwołującej –k. 11-12 as/

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków S. M. i K. K., bowiem w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w okresie od 19.02.1973 r. do 02.06.1978 r., od 02.11.1978 r. do 05.07.1979 r. i od 04.11.1979 r. do 20.10.1981 r. odwołująca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy była zatrudniona w Spółdzielni (...)w K. na stanowisku cholewkarza. Praca odwołującej na tym stanowisku polegała na posmarowaniu klejem skóry z wyściółką, następnie zawinięcia tej skóry, potem przeszyciu zawiniętych elementów razem z futrówką. Futrówkę także kleiła, a później szyła. Odwołująca jako cholewkarz używała do tego kleju butapren, który rozpuszczała rozpuszczalnikiem „trim” i kleju kauczukowego, który również rozpuszczała rozpuszczalnikiem.

Zeznania te korespondują z zeznaniami odwołującej oraz dostępną dokumentacją pracowniczą. Słuchani w sprawie świadkowie pracowali z odwołującą na przestrzeni poszczególnych spornych okresów i dzięki temu posiadali wiedzę na ten temat. Zeznania świadków korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym i pozwalały w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego we wskazanych okresach.

Także zeznania odwołującej Sąd uznał za wiarygodne, ponieważ były spójne, konsekwentne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Depozycje te potwierdziły wypowiedzi świadków współpracowników odwołującej, z których wynika że praca świadczona była w warunkach szczególnych, a brak jest jakichkolwiek uzasadnionych podstaw, aby odmówić im właściwego dla nich waloru dowodowego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, w szczególności zalegających w aktach rentowych, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, zarówno treść jak i forma dokumentów nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy K. P. przysługuje prawo do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 ze zm) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W myśl art. 23 ust. 1 powołanej ustawy ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę. Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2).

Bezsporne w sprawie było, że odwołująca nie nabyła prawa do emerytury pomostowej ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W niniejszym postępowaniu odwołująca domagała się ustalenia, że w okresie zatrudnienia w Spółdzielni (...) w K. pracowała w warunkach szczególnych i tym samym spełnia warunki do przyznania jej rekompensaty.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro więc w niniejszej sprawie organ rentowy kwestionował świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w spornych okresach, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołująca świadczyła pracę na podstawie zeznań świadków, jej zeznań oraz dowodów z dokumentów. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż w okresie od 19.02.1973 r. do 02.06.1978 r., od 02.11.1978 r. do 05.07.1979 r. i od 04.11.1979 r. do 20.10.1981 r. odwołująca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy była zatrudniona w Spółdzielni (...)w K. na stanowisku cholewkarza. Praca odwołującej na tym stanowisku polegała na posmarowaniu klejem skóry z wyściółką, następnie zawinięcia tej skóry, potem przeszyciu zawiniętych elementów razem z futrówką. Futrówkę także kleiła, a później szyła. Odwołująca jako cholewkarz używała do tego kleju butapren, który rozpuszczała rozpuszczalnikiem „trim” i kleju kauczukowego, który również rozpuszczała rozpuszczalnikiem.

W ocenie Sądu należało jej doliczyć jej okresy: od 19.02.1973 r. do 02.06.1978 r., od 02.11.1978 r. do 05.07.1979 r. i od 04.11.1979 r. do 20.10.1981 r. tj. 7 lat, 11 i 3 dni - jako okres pracy w warunkach szczególnych tj. pracę wymienioną w wykazie A dział VII, poz. 12 i 13 rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983 r. Odwołująca w spornych okresach wykonywała prace polegające na klejeniu i powlekaniu tkanin obuwniczych za pomocą przygotowywanych przez siebie klejów toksycznych i innych środków chemicznych do produkcji wyrobów przemysłu skórzanego.

Po uwzględnieniu wymienionych okresów zatrudnienia oraz okresu uznanego już przez organ rentowy od 13.02.1995 r. do 31.12.2008 r., kiedy odwołująca pracowała w (...)Spółdzielni (...)w C. w szczególnym charakterze K. P. legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat.

Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 k.p.c.