Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: protokolant sądowy Sylwia Wardzała

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania Z. S. (1)

od decyzji Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego P.
w T.

z dnia 23 listopada 2015 roku nr (...)

w sprawie Z. S. (1)

przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego P.
w T.

o prawo do renty rolniczej

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej się Z. S. (1) prawo do renty rolniczej od dnia 13 listopada 2015 roku na stałe.

Sygn. akt IVU 1140/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego z dnia 24 czerwca 2016 r .

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w T. decyzją z dnia 23 listopada 2015 r. znak: (...) odmówił Z. S. (1) przyznania prawa do renty rolniczej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 2015 r. 704 z póź. zm.).

W uzasadnieniu swej decyzji organ rentowy powołując się na treść art. 21 cytowanej ustawy podniósł, że w/w nie przysługuje prawo do renty rolniczej, ponieważ orzeczeniem Komisji Lekarskiej KRUS z dnia 13 listopada 2015 r. nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła Z. S. (2) podnosząc, iż ta decyzja jest dla niej krzywdząca i niezgodna z jej stanem zdrowia, który nie pozwala na pracę w gospodarstwie rolnym.

W odpowiedzi na odwołanie Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego P. w T. wniosła o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji, a w szczególności powołując się na treść art. 21 ust. 1 powoływanej ustawy.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że Z. S. (1) ur. w dniu (...) ukończyła (...)Szkołę(...) w zawodzie sprzedawcy, w którym pracowała w latach 1993-2012, w okresie od 10.05.2013 r. pracuje w gospodarstwie rolnym męża i podlega z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu rolników. Organ rentowy uznał za udowodniony wymagany treścią art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 5 w zw. z ust. 8 cyt. ustawy okres co najmniej 5-ciu lat ubezpieczenia w ostatnim 10-leciu przed złożeniem przez Z. S. (1) w dn. 24.09.2015 r. wniosku o przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolności, przyjmując, że w okresie od 02.04.2007 r. do 23.09.2015 r. udowodniła łącznie 8 lat, 4 miesiące i 9 dni tego okresu, na który składa się okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, okres pracowniczego zatrudnienia oraz ubezpieczenia społecznego rolników.

/okoliczności bezsporne/

Orzeczeniem z dnia 19 października 2015 r. Lekarz Rzeczoznawca KRUS stwierdził u odwołującej się:

- zespół bólowy kręgosłupa szyjnego, piersiowego, lędźwiowego na podłożu skoliozy piersiowo-lędźwiowej oraz dyskopatii L4–S1 ze skróceniem kończyny dolnej prawej,

- wrodzoną stopę końsko-szpotawą prawą – stan po zabiegu operacyjnym z przykurczem zgięciowym palucha,

- WZW C – stan po nieudanym leczeniu interferonem – kwalifikacja do kolejnego leczenia,

- niedoczynność tarczycy.

Powyższe schorzenia zdaniem Lekarza Rzeczoznawcy powodują u wnioskodawczyni całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym od 23.09.2015 r. do września 2018 r.
W związku ze zgłoszeniem zarzutu wadliwości powyższego orzeczenia sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej KRUS, która orzeczeniem z dn. 13 listopada 2015 r. rozpoznała u odwołującej:

- zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa L-S z dyskopatią L4-S1 z okresowym zespołem bólowym bez istotnego upośledzenia funkcji,

- wrodzoną stopę końsko-szpotawą prawą – po zabiegu operacyjnym z z przykurczem zgięciowym palucha i skrócenie kończyny dolnej prawej,

- WZW typu C – stan po nieudanym leczeniu interferonem zakwalifikowana do kolejnego leczenia,

- pierwotną niedoczynność tarczycy w okresie leczenia substytucyjnego.

W wyniku dokonanego rozpoznania Komisja Lekarska oceniła, iż powyższe schorzenia nie stanowią aktualnie podstawy do uznania odwołującej się za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

Powyższe orzeczenie stanowiło podstawę do wydania zaskarżonej decyzji organu rentowego.

Dowód: - orzeczenie Lekarza Rzeczoznawcy KRUS - k – 55-56 akt KRUS,

- orzeczenie Komisji Lekarskie KRUS - k – 64-67 - akt KRUS,

- decyzja z dnia 23 listopada 2015 r. znak: GI/0227019/20 - k – 48 cz. I akt KRUS.

W postępowaniu sądowym dla ustalenia czy odwołująca Z. S. (2) jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym w rozumieniu art. 21 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2015 r., poz. 704 z p. zm.) oraz czy zachodzi potrzeba badania przez biegłych innych specjalności - Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza sądowego lek. med. D. B. – specjalisty neurologa, lek. med. M. B. - specjalisty chorób wewnętrznych i endokrynologii oraz Dr n. med. M. S. – specjalisty chorób zakaźnych.

W opinii sądowo – lekarskiej z dnia 26 stycznia 2016 r. biegła neurolog zdiagnozowała u odwołującej się:

1.  wadę wrodzoną – niedorozwój prawej kończyny dolnej ze stopą końsko-szpotawą,

2.  niedowład prawej kończyny dolnej głównie dystalny,

3.  początkowe zmiany zwyrodnieniowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa z okresowym zespołem bólowym bez upośledzenia funkcji kręgosłupa.

W oparciu o przeprowadzone badanie oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną odwołującej biegła uznała odwołującą się za całkowicie trwale niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym, z niezdolnością do pracy powstałą od urodzenia.

W uzasadnieniu biegła wskazała, że rozpoznała w kończynie dolnej prawej wadę wrodzoną, niedorozwój prawej kończyny dolnej ze skróceniem prawej kończyny dolnej o 3 cm, wyszczuplenie tej kończyny (różnica obwodów na podudziu 6 cm), niedowład podudzia i stopy, brak zgięcia grzbietowego i podeszwowego stopy prawej oraz znaczną deformację prawej stopy. Nadto chód z utykaniem na prawą kończynę dolną. Stwierdzając u badanej wadę wrodzoną pod postacią niedowładu prawej kończyny dolnej z trudnościami w poruszaniu się biegła uznała, że schorzenie to stanowi przeciwwskazanie do podjęcia pracy fizycznej i czyni odwołującą się osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym od
urodzenia.

Dowód: - opinia biegłego neurologa – k – 8-11.

Biegła specjalista w zakresie chorób wewnętrznych i endokrynologii M. B. w opinii z dn. 14.03.2016 r. (data wpływu) rozpoznała u odwołującej się:

- pierwotną niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby H. w trakcie suplementacji hormonalnej wyrównaną metabolicznie,

- wirenię zapalenia wątroby po leczeniu interferonem i terapią alternatywną,

- deformację stopy prawej po przebytych operacjach naprawczych ze skróceniem kończyny dolnej prawej,

- zaburzenia chodu wtórne do zmian kończyny dolnej prawej,

- niedobór wagi.

W ocenie układu enokrynnego biegła nie stwierdziła niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu opinii podkreśliła, że schorzenie endokrynne występujące u odwołującej należy do grupy chorób autoimmunologicznych, których etiologię stanowi występowanie we krwi przeciwciał przeciwko własnej tarczycy. Wynikiem uszkadzającego działania przeciwciał jest osłabienie funkcji tarczycy, do wystąpienia niedoborów hormonów tarczycy włącznie, czyli niedoczynność tego narządu. Choroba wyrównywana jest stałą, dobową, doustną suplementacją tyroksyny, co ma miejsce i u badanej. Schorzenie aktualnie pozostaje bez negatywnego wpływu na wydolność organizmu odwołującej się. Rokowanie przy odpowiedniej suplementacji doustnej jest korzystne. W konkluzji biegła podniosła, że ze względu na wirenię wirusowego zapalenia wątroby i przebyte leczenie w okresie oczekiwania na wystąpienie konwersji zasadne jest badanie przez lekarza chorób zakaźnych.

Dowód: - opinia biegłej z zakresu chorób wewnętrznych i endokrynologii – k – 17-20.

Biegły specjalista z zakresu chorób zakaźnych w opinii z dn. 10.05.2016 r. rozpoznał u odwołującej się:

1.  przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C,

2.  dyskopatię kręgosłupa odcinka L-S z zespołem bólowym,

3.  skrócenie prawej kończyny dolnej,

4.  niedowład podudzia i stopy prawej,

5.  niedoczynność tarczycy

i uznał ją za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym od 13.11.2015 r. na
trwale.

W uzasadnieniu opinii biegły podkreślił, że w oparciu o wywiad chorobowy, badanie lekarskie oraz analizę dokumentacji medycznej stwierdził u wnioskodawczyni przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C, które przy współistniejących anomaliach rozwojowych (wrodzony niedorozwój prawej kończyny dolnej), odchyleniach w ocenie neurologicznej (niedowład podudzia i stopy prawej, wyszczuplenie prawej kończyny dolnej, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa odcinka lędźwiowego z okresowym zespołem bólowym, utykanie na prawą nogę) uzasadnia orzeczenie trwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie
rolnym.

Zdaniem biegłego powyższą ocenę uzasadniają w szczególności następujące przesłanki:

1.  występujące objawy kliniczne dyseptyczne, szczególnie po błędach dietetycznych, osłabienie fizyczne, łatwa męczliwość, zmienność nastroju,

2.  badanie fizykalne: wzmożona spoistość wątroby o nierównym, twardym brzegu jakie spotyka się w procesach marskich wątroby,

3.  badania laboratoryjne stwierdzające obecność materiału genetycznego wirusa C zapalenia wątroby oraz obecność przeciwciał anty-HCV, podwyższona aktywność aminotransferaz.

Biegły wskazał również, że w związku z tym, iż przewlekłe zapalenie wątroby typu C jest procesem chorobowym aktywnym i postępującym, który z biegiem czasu może doprowadzić do niewydolności narządu z pełnoobjawową encefalopatią wątrobową bądź do raka pierwotnego wątroby. Wnioskodawczyni przeszła dwukrotnie interferonoterapię, która nie przyniosła oczekiwanych efektów i z tego powodu musi być w dalszym ciągu pod stałą kontrolą hepatologiczną. Mając na uwadze, że w tym przypadku mamy do czynienia z czynnym procesem zapalnym w tkance wątrobowej przeciwwskazane jest wykonywanie jakiegokolwiek wysiłku fizycznego praktycznie do końca życia. Biegły podkreślił, że istnieje co prawda szansa (15-20%) na eradykację HCV i ustąpienie przewlekłego zapalenia lecz na chwile obecną takiej nadziei nie ma co uzasadnia orzeczenie trwałej i całkowitej niezdolności do pracy. Ze względu na niepowodzenia interferonoterapii jak i występujących odchyleń neurologicznych zawartych w opinii neurologa (k. 8-11) wysiłek fizyczny w gospodarstwie rolnym będzie zdecydowanie przeciwwskazany a powrót do pełnego zdrowia jest bardzo wątpliwy. Istnieje bowiem duże ryzyko wystąpienia marskości pozapalnej wątroby, która może pojawić się klinicznie dość szybko w przypadku braku oszczędzającego trybu życia, włącznie z zakazem wykonywania pracy fizycznej.

Reasumując w odpowiedzi na pytania Sądu zawarte w postanowieniu z dn.
22.12.2015 r. biegły stwierdził, że:

1.  odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym,

2.  niezdolność do pracy datuje się od 13.11.2015 r.,

3.  nie stwierdza się możliwości poprawy stanu zdrowia biorąc pod uwagę występujące objawy kliniczne, obecność materiału genetycznego wirusa, podwyższoną aktywność enzymów wątrobowych (transaminaz), nieskuteczność interferonoteriapii oraz współistniejące schorzenia neurologiczno-endokrynologiczne oraz wady rozwojowe.

Dowód: - opinia biegłego z zakresu chorób zakaźnych– k – 41-42.

Sąd w pełni podzielił ustalenia i wnioski wynikające z dopuszczonych w sprawie opinii biegłych odnośnie stanu zdrowia odwołującej.

Opinie te, w ocenie Sądu zostały bowiem sporządzone w sposób fachowy, pełny i wyczerpujący. Zawarte w nich końcowe ustalenia i wnioski zostały w sposób prawidłowy a przy tym jasny, logiczny i rzetelny uargumentowane, co sprawia że przedmiotowe opinie spełniają wymagania zupełności i komunikatywności. Nie stwierdzono w nich bowiem niedokładności czy też innych usterek w zakresie poprawności metodologicznej. Biegli udzielili pełnych odpowiedzi na postawione pytania, formułując przy tym swoje argumenty i wnioski w sposób logiczny i zrozumiały.

Zdaniem Sądu opinie biegłych spełnią ponadto wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych określone w art. 278 kpc i art. 285 kpc.

Organ rentowy nie zakwestionował opinii biegłego specjalisty z zakresu endokrynologii i chorób zakaźnych, natomiast wniósł zastrzeżenia do opinii biegłego neurologa kwestionując ocenę, iż rozpoznanie u odwołującej wady rozwojowej pod postacią końsko-szpotawej stopy prawej ze skróceniem kończyny prawej o 3 cm uzasadnia przyjęcie całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W związku z tymi zarzutami organ wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego specjalisty w zakresie ortopedii.

Zarzuty organu rentowego nie zasługiwały na uwzględnienie albowiem brak podstaw do kwestionowania kompetencji biegłego neurologa, który przy rozpoznanym schorzeniu przyjął całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym istniejącą od urodzenia. Okoliczność ta powoduje, że w świetle treści tej opinii odwołująca się nie spełniła przesłanki wymaganej treścią art. 21 ust. 1 pkt 3. W tej sytuacji nie zachodzi konieczność weryfikowania trafności wydanej opinii skoro nie stanowi ona podstawy rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Z niekwestionowanej przez organ rentowy opinii biegłego specjalisty z zakresu chorób zakaźnych wynika, że odwołująca jest osobą całkowicie, trwale niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym od dnia 13.11.2015 r. z powodu przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C.

Sąd w całości podzielił opinię biegłego specjalisty z zakresu chorób zakaźnych uznając, że zawiera ona kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu organizmu odwołującej się, a ponadto uwzględnia wpływ wszystkich rozpoznanych u niej schorzeń na niezdolność do pracy. Sąd uznał, iż charakterystyka schorzeń została przez biegłego oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem biegłego sporządzającego opinię. Opinia została bowiem wydana przez biegłego reprezentującego dziedzinę medycyny adekwatną do schorzenia zdiagnozowanego u odwołującej się z powodu którego jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym. Nadto opiniujący biegły swoje stanowisko i wnioski wywiódł po szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej oraz po przeprowadzeniu badania odwołującej. Brak było zatem podstaw do działania z urzędu przez Sąd i przeprowadzenia dowodu z opinii kolejnego biegłego, ponieważ wydana opinia nie zawierała istotnych luk, odpowiadała na postawione tezy dowodowe, była jasna, należycie uzasadniona i weryfikowalna, ponieważ przedstawiona analiza przez biegłego pozwalała skontrolować jego tok rozumowania co do trafności wniosków końcowych. Należy podkreślić, że w opinii nie występowały błędy, sprzeczności, niedokładności lub wady w zakresie poprawności metodologicznej tego rodzaju, które wymagałyby przeprowadzenia uzupełniającego postepowania dowodowego. Opinii biegłego chorób zakaźnych nie kwestionował również organ rentowy.

Pozostałe okoliczności sprawy uznał Sąd za bezsporne – bowiem nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony postępowania podobnie jak dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie zebrane w aktach rentowych, które ocenił jako całkowicie wiarygodne i potwierdzające rzetelnie okoliczności nimi poświadczone.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania było ustalenie, czy odwołująca Z. S. (1) ze względu na stan zdrowia jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym czy też jest do wykonywania tej pracy zdolna jak to wynika z zakwestionowanej opinii Komisji Lekarskiej i wydanej na tej podstawie decyzji KRUS.

Zgodnie z dyspozycją art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2015 r., poz. 704 z p. zm.) przesłankami uprawniającymi do renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym są:

-

podleganie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany ustawą okres,

-

trwała lub okresowa całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym (powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu albo w okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990 albo prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r., lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów).

W myśl art. 21 ust. 5 cyt. ustawy za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Zgodnie z ust. 6 i 7 tego przepisu całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za trwałą jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, natomiast całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za okresową, jeżeli ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

Powyższe przesłanki (określone treścią art. 21 ustawy) muszą zostać spełnione łącznie, co też ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Otóż odwołująca się podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu – co było okolicznością bezsporną - przez wymagany ustawą okres. Nadto, w oparciu o opinię biegłego specjalisty z zakresu chorób zakaźnych Sąd stwierdził, że odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym od 13.11.2015 r. na trwale, a zatem niezdolność ta powstała w okresach podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, o których mowa w ust. 1 pkt 3 cyt. przepisu.

Założenie to znajduje bowiem pełne potwierdzenie w wynikających z przedmiotowej opinii ustaleniach biegłego. Ustalenia te wskazują bowiem jednoznacznie, że stwierdzone u odwołującej się schorzenie w postaci przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C powoduje, iż odwołująca jest niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym. Niezdolność ta jest trwała, bowiem zdaniem biegłego ze względu na niepowodzenia interferonoterapii oraz występujące odchylenia neurologiczne przy obecności przeciwciał anty-HCV, podwyższonej aktywności aminotransferaz brak możliwości pozytywnych rokowań co do odzyskania przez odwołującą się zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie
rolnym.

Wobec powyższych okoliczności, na mocy powołanych wyżej przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴§2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującej się Z. S. (1) prawo do renty rolniczej od dnia 13 listopada 2015 r. na stałe.