Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2012 r.

Sąd Okręgowy w Tarnowie - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:SSO Mariusz Musiał

Protokolant: st.sekr.sądowy Jolanta Stawarz

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2012 r. w Tarnowie na rozprawie

odwołania J. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 16 lipca 2012 r. nr (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. W. emeryturę od dnia(...)

Sygn. akt IV U 921/12

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 18 października 2012 r.

Decyzją z dnia 16 lipca 2012 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153,
poz. 1227 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił J. W. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podał, że wnioskodawca nie spełnia wymogów, określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15- letniego stażu pracy w szczególnych warunkach, a jedynie 11 lat,
1 miesiąc i 1 dzień takiej pracy.

Od decyzji tej odwołał się J. W., domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że od 1 marca 1970 r. do
30 kwietnia 1972 r. pracował w szczególnych warunków w Kółku Rolniczym w W. w charakterze kierowcy ciągnika rolniczego, którego to okresu organ rentowy nie zaliczył mu do stażu pracy w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wskazał też, że w stażu pracy
w szczególnych warunkach nie uwzględnił odwołującemu okresu zatrudnienia od 1 maja 1968 r. do 25 lutego 1970 r. w Kółku Rolniczym w S. w charakterze kierowcy ciągnika rolniczego, ponieważ ubezpieczony nie przedłożył za ten okres świadectwa pracy,
w legitymacji ubezpieczeniowej okres taki nie został odnotowany i brak jest też jakichkolwiek innych dokumentów, które uprawdopodobniałyby okoliczność pozostawania przez wnioskodawcę w stosunku pracy w tym czasie, jak również okresu zatrudnienia od
1 marca 1970 r. do 30 kwietnia 1972 r. w W. w charakterze kierowcy ciągnika, ponieważ odwołujący nie przedłożył za ten okres świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący J. W., urodzony (...), w dniu (...) osiągnął 60 lat życia. Na dzień 1 stycznia
1999 r. wnioskodawca legitymuje się 25- letnim okresem ubezpieczenia oraz stażem pracy
w szczególnych warunkach w wymiarze 11 lat, 1 miesiąca i 1 dnia z tytułu zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie (...) w T. w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony od 22 maja 1972 r. do 25 kwietnia 1973 r. i od 5 maja 1975 r. do 30 czerwca 1985 r. przy uwzględnieniu okresu zasadniczej służby wojskowej odbywanej od 25 kwietnia 1973 r. do 8 kwietnia 1975 r.

Ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy i nie przystąpił do OFE.

W dniu 30 maja 2012 r. odwołujący wystąpił do organu rentowego z wnioskiem
o przyznanie mu prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 16 lipca 2012 r. ZUS Oddział w T. odmówił J. W. przyznania prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawca nie udokumentował
15- letniego stażu pracy w szczególnych warunkach, a jedynie 11 lat, 1 miesiąc i 1 dzień takiej pracy.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Od 1 maja 1968 r. do 25 lutego 1970 r. odwołujący J. W. był zatrudniony
w Kółku Rolniczym w S. na stanowisku kierowcy ciągnika rolniczego (...), (...)i (...), stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a w razie potrzeby nawet i dłużej, bez względu na porę roku. W spornym okresie Kółko Rolnicze w S. zatrudniało
3-4 kierowców ciągników rolniczych, w tym odwołującego.

dowód:

-

zeznania świadka E. T.- k. 16,

-

zeznania świadka M. L.- k. 16,

-

zeznania odwołującego J. W.- k. 16-16v,

Od 1 marca 1970 r. do 30 kwietnia 1972 r. odwołujący był zatrudniony
w M. (...) w W., która zmieniła nazwę na Kółko Rolnicze w W., na stanowisku kierowcy ciągnika rolniczego U. (...),
(...) i (...). Odwołujący pracował w transporcie i przy pracach rolniczych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a w razie potrzeby, znacznie go przekraczając, nawet do 12 godzin na dobę. W spornym okresie M. (...) w W. zatrudniała 6-7 kierowców ciągników rolniczych, w tym odwołującego. W tym czasie J. W. nie otrzymywał dodatku za pracę w warunkach szkodliwych.

dowód:

-

kserokopia legitymacji ubezpieczeniowej- k. 29 cz. II akt ZUS,

-

zeznania świadka W. S.- k. 15v,

-

zeznania świadka E. T.- k. 16,

-

zeznania świadka M. L.- k. 16,

-

zeznania odwołującego J. W.- k. 16-16v,

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodu z dokumentu oraz zeznań świadków i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowód z dokumentu w postaci kserokopii legitymacji ubezpieczeniowej, którego autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziła wątpliwości, zaś jego treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić nawet z urzędu, aby dokumentowi temu, potwierdzającemu zatrudnienie wnioskodawcy od 1 marca 1970 r. do 30 kwietnia 1972 r. w M. (...) w W. na stanowisku kierowcy ciągnika, odmówić właściwego mu znaczenia dowodowego.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków W. S., E. T. i M. L., jak również zeznaniom słuchanego w charakterze strony J. W., którzy wskazali na rodzaj czynności wykonywanych przez odwołującego w spornym okresie. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały, a przy tym były przekonywujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z zeznań tych jednoznacznie wynika, że w spornym okresie od
1 maja 1968 r. do 25 lutego 1970 r. z tytułu zatrudnienia w Kółku Rolniczym w S. oraz od 1 marca 1970 r. do 30 kwietnia 1972 r. z tytułu zatrudnienia w M. (...) w W. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,
a nawet dłużej, pracował w charakterze kierowcy ciągnika rolniczego (...), (...)
i C 440.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie zostały ocenione przez Sąd jako wiarygodne.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie, czy J. W. przysługuje
tzw. wcześniejsza emerytura z zastosowaniem obniżonego wieku emerytalnego, w oparciu
o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Powołana ustawa w dziale X rozdział 2 zawiera szczególną regulację przejściową, dotyczącą niektórych ubezpieczonych, zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r.

W art. 184 ustawy zostało przewidziane prawo do wcześniejszej emerytury dla zamkniętego katalogu ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy do końca 1998 r. spełnili ustawowo określone wymogi stażowe. Zróżnicowanie warunków przechodzenia na emeryturę ubezpieczonych, o których mowa w art. 184 ustawy w stosunku do innych ubezpieczonych dokonane zostało według kryterium urodzenia, ale także według kryterium posiadania na dzień 1 stycznia 1999 r. wymaganego stażu zawodowego i ubezpieczeniowego.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy ubezpieczonym, urodzonym po dniu 31 grudnia
1948 r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy- w przypadku ubezpieczonego, będącego pracownikiem (ust. 2). Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt. 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje zatem art. 27 cytowanej ustawy, w świetle którego okres ten wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Przepisy dotychczasowe w rozumieniu art. 184 powołanej ustawy, to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z § 1 tego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników, wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Natomiast § 2 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy,
w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl § 4 cytowanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny, wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat oraz posiadał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia, jak również to, że rozwiązał stosunek pracy i nie przystąpił do OFE.

Rozstrzygnąć zatem należało czy wnioskodawca spełnia przesłankę 15- letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Okresy pracy, określone w ust. 1 § 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

W niniejszej sprawie, odwołujący dokumentami takimi nie dysponował. W aktach organu rentowego znajduje się jedynie kserokopia legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy (k. 29 cz. II akt ZUS), potwierdzająca jego zatrudnienie od 1 marca 1970 r. do 30 kwietnia 1972 r. w W. w charakterze kierowcy ciągnika.

Brak świadectwa pracy czy świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie przesadza jednak o tym, że ubezpieczony w charakterze takim nie pracował. Zgodnie bowiem z przekonywującym poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 kwietnia 1999 r., II UKN 619/98 (OSNP 2000/11/439),
w postępowaniu przed Sądem nie stosuje się ograniczeń dowodowych jakie istnieją
w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. Zatem okoliczności wykonywania pracy w szczególnych warunkach mogą być dowodzone wszelkimi środkami dowodowymi, przy czym Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Reasumując, w postępowaniu przed Sądem dopuszczalny jest między innymi dowód z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany nie może przedstawić świadectwa zakładu pracy (por. uchwały SN: z dnia 17 czerwca 1987 r.,
III PZP 19/87, OSNC 1988/10/132 i z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85, LEX nr 14635).

W związku z powyższym, Sąd oparł się na zeznaniach świadków i odwołującego celem ustalenia okoliczności związanych z charakterem pracy i zakresem obowiązków ubezpieczonego, zatrudnionego od 1 maja 1968 r. do 25 lutego 1970 r. w Kółku Rolniczym
w S., zaś od 1 marca 1970 r. do 30 kwietnia 1972 r. w M. (...) w W..

Z zeznań świadków i odwołującego wynika jednoznacznie, że w tych okresach wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a w razie potrzeby nawet i dłużej, pracował w charakterze kierowcy ciągnika rolniczego U. (...), (...) i (...).

Praca ta wymieniona została w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) w dziale VIII, zatytułowanym: „W transporcie i łączności”, pkt 3 (prace kierowców ciągników).

Skoro więc organ rentowy uznał, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się stażem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 11 lat, 1 miesiąca
i 1 dnia, doliczając do niego okres pracy od 1 maja 1968 r. do 25 lutego 1970 r. i od 1 marca 1970 r. do 30 kwietnia 1972 r., stwierdzić należało, że J. W. udowodnił 15- letni staż pracy w szczególnych warunkach, co uprawnia go do tzw. wcześniejszej emerytury.

Sąd przyznał odwołującemu emeryturę od 30 maja 2012 r., zgodnie z treścią
art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.