Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Zbigniew Zabawa

Protokolant: sekr. sądowy Anna Dorecka

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2019 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania Z. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 13 sierpnia 2019 roku nr (...)

w sprawie Z. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu Z. P. prawo do emerytury od dnia 1 lipca 2019 roku;

2.  ustala, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IVU 891/19

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 30 grudnia 2019 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 05.01.2018 r. znak: (...) odmówił Z. P. przyznania emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż odwołujący nie spełnia przesłanek przyznania świadczenia emerytalnego określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 z póź. zm.), bowiem nie udokumentował 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wymienionych w wykazie A bądź B stosownie do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.). Organ rentowy nie uznał okresu:od 1.04.1992 do 31.12.1998 ponieważ stanowisko monter nawierzchni kolejowych nie zostało wymienione w dziale VIII poz 13 Wykaz A Zarządzenia Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985

Z. P. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, w którym domagał się jej zmiany poprzez przyznanie emerytury,podnosząc iż w kwestionowanym przez organ rentowy okresie pracował w warunkach szczególnych i szczególnym charakterze.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że Z. P. urodzony w dniu (...) w dniu (...) osiągnął 60 lata życia. Na dzień 01.01.1999 r. legitymuje się okresem zatrudnienia wynoszącym ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. W dniu 16.07.2019 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie emerytury. Na datę wydania zaskarżonej decyzji organ rentowy przyznał iż odwołujący przepracował w warunkach szczególnych 9 lat 5 miesięcy i 13 dni

/okoliczności bezsporne/.

Sąd ponadto ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący w okresie od 1.04.1992 do 31.05.2000 był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. na stanowisku monter nawierzchni kolejowych ,wykonując prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów

Dowód : świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 8.06.2000 akta ubezpieczeniowe .

Praca odwołującego w tym okresie polegała na ściąganiu szyn i podkładów ,wybieraniu podsypki i w to miejsce układał betonowe lub drewniane podkłady ,na których szyny ,rozjazdy a następnie zasypywał to kamieniami tj tzw podbijanie podkładów kolejowych .Odwołujący razem z innymi pracownikami przenosił ręcznie betonowe podkłady o wadze 280 kg .Praca na stanowisku robotnika torowego była taką samą pracą jak praca montera nawierzchni kolejowych zatem była to tylko zmiana nomenklatury stanowiska zaś rodzaj pracy był taki sam na tych stanowiskach .Odwołujący wykonywał taką samą pracę w spornym okresie, jak w okresie od 10.05.1984 do 31.03.1992 w tym samym przedsiębiorstwie ,z tym iż w świadectwie pracy dotyczącym okresu z 1984-do 1992 wpisano mu stanowisko robotnika torowego i montera nawierzchni kolejowych .Przez cały okres zatrudnienia odwołującego ,pracował on razem z M. N. w jednej brygadzie .Pracę przy remoncie torów odwołujący wykonywał wyłącznie w terenie ,przez cały rok w tym również w okresie zimowym .

Dowód : zeznania świadków M. N. k.19v a.s K. N. k.20 a.s zeznania odwołującego k.20 a.s

Świadectwo pracy w warunkach szczególnych z dnia 25.01.2000 zalegające w aktach ubezpieczeniowych

Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującego w całości oraz zeznaniom świadków M. N. i K. N. bowiem są one logiczne spójne i konsekwentne ,znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym w szczególności w świadectwie pracy wystawionym przez (...) Przedsiębiorstwo (...) w K. (zalegajace w aktach ubezpieczeniowych )Zauważyć należy iż przesłuchani w przedmiotowej sprawie świadkowie pracowali w tym samym przedsiębiorstwie co odwołujący tj (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. zatem ich wiadomości są bezpośrednie ,gdyż wynikają z obserwacji i styczności z odwołującym w miejscu pracy ,przy czym świadek M. N. pracował z odwołującym przez cały okres zatrudnienia w (...) w K. w jednej brygadzie .

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zalegających w aktach rentowych i aktach osobowych odwołującego, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 k.p.c.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy Z. P. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Osią sporu w przedmiotowej sprawie była okoliczność czy okres jego pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. w okresie od 1.04.1992 do 31.12.1998 można zaliczyć jako okres pracy w warunkach szczególnych , a tym samym czy odwołujący legitymuje się stażem wynoszącym 15 lat pracy w warunkach szczególnych przed dniem 1.01.1999 ,przy założeniu iż organ rentowy uznał iż odwołujący wykazał jedynie okres 9lat 5 mcy i 6 dni pracy w takich warunkach .

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach..

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy. Nawet w sytuacji gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach zaświadczenia z zakładu pracy nie pozbawia to go możliwości wykazania tej okoliczności w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych.

Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85, w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239).

W niniejszej sprawie jak wynika z zebranego materiału dowodowego tj zeznań świadków oraz zeznań odwołującego w kwestionowanym przez organ rentowy okresie tj od 1.04.1992 do 31.12.1998 odwołując pracował w zakresie pełnego wymiaru czasu w H. (...) w K. przy pracach bezpośrednio związanych z utrzymaniem ruchu pociągów,praca odwołującego polegała na ściąganiu szyn i podkładów wstawianiu w to miejsce nowych podkładów na następnie układaniu szyn oraz rozjazdów a następnie na obsypywaniu tych elementów kamieniem .Taka praca została wymieniona w Wykazie A dział VIII poz 13 (praca zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związana z utrzymaniem ruchu pociągów ) stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze .Zauważyć że w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 8.06.2000 wymieniono stanowisko monter nawierzchni kolejowych ,jednakże opisany w świadectwie rodzaj świadczonej pracy stanowi praktyczne przepisanie sformułowania zawartego w poz 13 dział VIII Wykazu A będącego załącznikiem do powołanego wyżej rozporządzenia .Zatem praca w kwestionowanym przez organ rentowy była pracą w warunkach szczególnych która uprawnia do niższego wieku emerytalnego Ponadto praca w okresie od 1992 do 1998 którą wykonywał odwołujący nie różniła się niczym od pracy wykonywanej w okresie od 1984 do 1992 w tym samym przedsiębiorstwie zaś organ rentowy okres 1984 do 1992 zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych ,zaś okoliczność że pracodawca w świadectwie pracy dotyczącym okresu pracy w warunkach szczególnych za okres 1992 do 1998 posłużył się opisem stanowiska jako monter nawierzchni kolejowych ,nie może skutkować w sposób niekorzystny dla ubezpieczonego .Praca odwołującego w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. odpowiada zatem pracy wskazanej w Wykazie A dział VIII poz 13 (praca zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związana z utrzymaniem ruchu pociągów ) stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze .

W takim stanie rzeczy uwzględniając okres pracy w warunkach szczególnych który był uznany przez organ rentowy oraz okres pracy od 1.04.1992 do 31.12.1999 ,należy skonstatować że odwołujący legitymuje się na dzień 1.01.1999 stażem pracy w warunkach szczególnych wynoszącym co najmniej 15 lat .Tym samym odwołujący spełnia wszystkie przesłanki wymienione w art. 184 ustawy emerytalnej do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym .

Mając na względzie powyższe Sąd na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i art.477 ¹⁴ §2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia 1.07.2019 tj od miesiąca w którym odwołujący złożył wniosek o przyznanie świadczenia.

Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (punkt 2 wyroku). W tej mierze miał na uwadze przepis art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Dopiero bowiem postępowanie sądowe i przeprowadzony w tym postępowaniu dowód
z zeznań świadków i odwołującego pozwoliły na ustalenie istotnych, a nie znanych wcześniej organowi rentowemu okoliczności i przesądziły ostatecznie o zasadności wniosku o emeryturę pomostową.