Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Zbigniew Zabawa

po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2022 roku w Tarnowie na posiedzeniu niejawnym w trybie art. 148 (1) §1 kpc

sprawy z odwołania D. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 29 lipca 2021 roku nr (...)

w sprawie D. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty socjalnej

oddala odwołanie

Sygn. akt IV U 786/21

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 15 lipca 2022 r.

Decyzją z dnia 29 lipca 2021 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1300 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18 maja 2021 r., odmówił D. J. przyznania prawa do renty socjalnej, ponieważ komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 23 lipca 2021 r. nie uznała ubezpieczonej za osobę całkowicie niezdolną do pracy.

Decyzja ta została zaskarżona odwołaniem przez D. J.. Odwołująca domagała się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania jej renty socjalnej. W uzasadnieniu odwołująca podała, że zaskarżona decyzja jest dla niej krzywdząca, ponieważ stan zdrowia czyni ją osobą całkowicie niezdolną do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że roszczenie D. J. o przyznanie renty socjalnej jest - w świetle orzeczenia komisji lekarskiej ZUS z dnia 23 lipca 2021 r. - bezzasadne, stosownie do treści art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, ponieważ odwołująca nie spełnia przesłanek określonych powołanym wyżej przepisem, zaś odwołanie nie wnosi żadnych nowych okoliczności, które miałyby wpływ na zmianę tego orzeczenia.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że ubezpieczona D. J., urodzona w dniu (...), ukończyła technikum gastronomiczne w zawodzie dietetyka.

W dniu 18 maja 2021 r. wystąpiła do ZUS z wnioskiem o rentę socjalną.

W orzeczeniu z dnia 24 czerwca 2021 r. lekarz orzecznik ZUS uznał, że wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Na skutek sprzeciwu, sprawa przekazana została do rozpatrzenia przez komisję lekarską ZUS, która w orzeczeniu z dnia 23 lipca 2021 r. podtrzymała stanowisko wyrażone przez lekarza orzecznika.

Na tej podstawie, wydana została zaskarżona decyzja.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Zgodnie z opinią biegłego psychiatry, odwołująca nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Ubezpieczona nie jest osobą chorą psychicznie ani upośledzoną umysłowo. Posiada niższy niż przeciętny poziom intelektualny określony w opinii psychologicznej zamieszczonej do akt i odwołania na poziomie 83 pkt. Nie jest to poziom choćby zbliżony do upośledzenia umysłowego (o upośledzeniu mówimy jeśli wynik skali pełnej wynosi poniżej 69 punktów). Opisywane w dokumentacji obniżenie tendencji na frustrację, stany napięcia i niepokoju nie stanowią podstawy do rozpoznania jakiegokolwiek zaburzenia z zakresu psychiatrii. Nie ma żadnych dowodów w dokumentacji mówiących o występowaniu zaburzeń lękowych czy też zaburzeń obsesyjno - kompulsywnych. Opiniowana nie wymagała nigdy nasilonego leczenia psychiatrycznego. Nie stwierdza się u niej, poza obniżeniem poziomu intelektualnego poniżej przeciętnej i związanych z tym okresowych zaburzeń emocjonalnych, innych,
w szczególności nasilonych zaburzeń z zakresu patologii zdrowia psychicznego. Wykazywane w badaniu psychologicznym możliwe zmiany organiczne w obrębie OUN, aby były uznane za schorzenie, nie mogą ujawniać się tylko w badaniu testowym. Musi temu towarzyszyć cały szereg zaburzeń psychicznych, których to opisu nie znajduje się
w dokumentacji medycznej.

dowód:



opinia sądowo - lekarska z dnia 29.12.2021 r.- k. 26-27,

Biegły specjalista neurolog rozpoznał u odwołującej:



wrodzone zwichnięcie i przebyte zapalenie prawego stawu biodrowego,



stan po leczeniu operacyjnym prawego stawu biodrowego (2001),



chorobę zwyrodnieniową prawego stawu biodrowego,



skoliozę kręgosłupa piersiowo - lędźwiowego,



płaskostopie,



wcześniactwo powikłane zamartwicą, krwawieniem dokomorowym w OUN
i posocznicą (04.1998),



zawroty głowy i niezborność kończyn do dalszej obserwacji, mogące mieć charakter czynnościowy,



zaburzenia nerwicowo - lękowe z tendencją do zaburzeń somatyzacyjnych
w wywiadzie.

Ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Z przeprowadzonego w dniu 24 czerwca 2021 r. badania orzeczniczego nie wynika, aby w neurologicznym stanie przedmiotowym obecne były istotne odchylenia od normy, nie pozwalające badanej podjąć pracy zawodowej. Opisane wtedy zostały subiektywne bóle
i zawroty głowy oraz zaburzenia równowagi, a także uczucie osłabienia kończyn prawych. Odnotowano także niezborność kończyn. Pozostałe zaburzenia związane były ze stawem biodrowym i kończyną dolną prawą oraz kręgosłupem (ortopeda). U odwołującej obecne są zaburzenia zachowania i emocji w przebiegu wcześniactwa powikłanego krwawieniem do OUN w okresie noworodkowym, zaburzenia nerwicowe z silną komponentą lękową oraz zaburzenia pamięci i koncentracji na tle uogólnionych zmian organicznych OUN. Ubezpieczona uskarża się na uporczywe bóle i zawroty głowy z zaburzeniami równowagi. Obecna jest u niej wada postawy ze skoliozą prawostronną kręgosłupa z uwypukleniem łopatki prawej, nadmierną lordozą lędźwiowo - krzyżową i kyfozą odcinka szyjnego, wrodzona deformacja kończyny dolnej prawej, niedorozwój prawej połowy ciała z ataksją kończyn prawych, chód utykający na kończynę prawą oraz chwiejna próba Romberga. Wykonane badanie MR głowy w dniu 16 kwietnia 2021 r. wykazało obraz struktur mózgowia bez cech patologii. U odwołującej nie stwierdza się obecnie występujących zmian organicznych ośrodkowego układu nerwowego. Obraz MR mózgowia jest w normie. Nie występują nieprawidłowości ze strony nerwów czaszkowych. Brak jest objawów ogniskowych i patologicznych oraz oczopląsu. Opisywane zawroty głowy i zaburzenia równowagi, które pojawiły się w 2020 r., mogą mieć związek ze stanem psychicznym ubezpieczonej. W dokumentacji brak jest opisów stanu neurologicznego z ostatnich lat życia ubezpieczonej, które świadczyłyby o występowaniu i przewlekłości występujących zaburzeń neurologicznych, stosowanego leczenia farmakologicznego i rehabilitacji neurologicznej oraz wpisów o braku poprawy po stosowanym leczeniu. Dokumentacja neurologiczna sprowadza się do 2 zaświadczeń neurologicznych (z dnia 26 marca 2021 r. i 30 kwietnia 2021 r.). Brak jest również dokumentacji medycznej o przeprowadzonej diagnostyce zgłaszanych zawrotów głowy, w tym np. konsultacji laryngologicznej i badania błędników. Wpisy neurologa
w zaświadczeniach o zaburzeniach nerwicowo - lękowych oraz wpis psychologa o silnych skłonnościach do somatyzacji objawów mogą sugerować psychogenne podłoże zgłaszanych dolegliwości o charakterze neurologicznym. Kilka lat wcześniej ubezpieczona była uczennicą. Ukończyła szkołę średnią - technikum gastronomiczne w zawodzie dietetyka. Orzeczenie lekarskie o niezdolności do pracy na stanowisku sprzedawcy z dnia 5 grudnia 2018 r. dotyczy zmian w narządzie ruchu (biodro i kręgosłup), a nie schorzeń neurologicznych (praca miała być głównie stojąca, z wymuszonymi pozycjami i koniecznością podnoszenia przedmiotów
o wadze powyżej 5 kg).

dowód:



opinia sądowo - lekarska z dnia 20.02.2022 r.- k. 47-52,

Biegły specjalista ortopeda - traumatolog zdiagnozował u odwołującej:



wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego prawego powikłane ropnym zapaleniem biodra w dzieciństwie,



wtórne zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu biodrowego ze skróceniem kończyny o 3 cm oraz ograniczeniem zakresu ruchomości stawu biodrowego,



boczne skrzywienie odcinka piersiowo - lędźwiowego kręgosłupa.

Ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Odwołująca urodziła się jako wcześniak z zamartwicą. Po porodzie, rozpoznano u niej wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego prawego. Zwichniecie powikłane było ropnym krwiopochodnym zapaleniem stawu biodrowego. W dzieciństwie ubezpieczoną leczono operacyjnie oraz systematycznie rehabilitowano. Końcowym wynikiem leczenia jest odtworzenie prawidłowych stosunków w stawie biodrowym prawym. Głowa kości udowej jest zdeformowana, zaś szyjka ustawiona na koślawo skrócona. Utrzymują się ograniczenia zakresu ruchomości w tym stawie. Kończyna prawa jest skrócona o 3 cm. Stwierdza się boczne skrzywienie odcinka piersiowo - lędźwiowego. Ubezpieczona porusza się samodzielnie bez pomocy ortopedycznych. Ma pełną sprawność kończyn górnych. Jest zorientowana w swojej sytuacji. Może pracować na ogólnym rynku pracy jako dietetyczka lub wykonywać prace nie wymagające dźwigania i noszenia.

dowód:



opinia sądowo - lekarska z dnia 19.05.2022 r.- k. 73-77,

Sąd podzielił wydane w sprawie opinie biegłych sądowych psychiatry, neurologa
i specjalisty ortopedy - traumatologa uznając, że sporządzone zostały w sposób rzetelny,
po wszechstronnej analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych, przy czym biegli legitymowali się fachową wiedzą oraz odpowiednim doświadczeniem zawodowym.
W ocenie Sądu, dokonana przez biegłych diagnoza schorzeń występujących u odwołującej jest prawidłowa, zaś wnioski wynikające z opinii korespondują ze zgromadzoną dokumentacją medyczną oraz bazują na wynikach przeprowadzonych badań, co czyni opinie spójne i logiczne. Opinie w sposób przejrzysty obrazują stan zdrowia odwołującej i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej rozstrzygają kwestię wpływu stwierdzonych u niej schorzeń na zdolność do pracy. Sąd uznał, iż charakterystyka schorzeń została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem osób sporządzających opinie. Dlatego, Sąd podzielił wnioski biegłych sądowych o braku u odwołującej całkowitej niezdolności do pracy. Podkreślić również należy, że opiniujący w sprawie biegli swoje ustalenia i wnioski wywiedli po szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach sprawy.

Opinie sądowo - lekarskie biegłych sądowych w sposób przejrzysty obrazują stan zdrowia ubezpieczonej. Udzielają odpowiedzi na zadane biegłym pytania, w pełni realizując dyspozycję Sądu wyrażoną w sentencji postanowienia o powołaniu biegłych sądowych. Biegli ci na podstawie wyników badań odwołującej oraz dogłębnej analizy dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach rentowych, w tym wyników badań specjalistycznych, dokonali prawidłowego rozpoznania i sformułowali ostateczne wnioski opinii uznając, że ubezpieczona nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Zdaniem Sądu, wydane w sprawie opinie są rzetelne i przekonujące. Sporządzając te opinie, biegli sądowi bazowali nie tylko na swojej specjalistycznej wiedzy, ale też wieloletnim doświadczeniu zawodowym. W orzecznictwie przyjmuje się, że w postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy - weryfikacja orzeczeń lekarzy orzeczników - wymaga wiadomości specjalnych. W takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych. Dopuszczając tego rodzaju dowód, sąd nie może czynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (por. wyrok SN z dnia 27 listopada 1974 r.,
II CR 748/74, LEX nr 7618, wyroki SA w Szczecinie: z dnia 13 lutego 2014 r., III AUa 670/13, LEX nr 1441549 i z dnia 18 września 2014 r., III AUa 14/14, LEX nr 1527188).

W wyroku z dnia 21 czerwca 2017 r., III AUa 477/15 (Legalis nr 1683445)
Sąd Apelacyjny w Poznaniu stwierdził, że niezdolność do pracy jest kategorią prawną. Zatem kwalifikacja danego stanu faktycznego ustalonego na podstawie opinii biegłych w zakresie wymagającym wiedzy medycznej należy do sądu. Dla oceny i stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a w związku z tym okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych (art. 278 k.p.c.), która ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego, wtedy gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo - lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów
dla oceny schorzeń ubezpieczonego mają zasadniczy walor dowodowy, zwłaszcza jeśli jako spójne, logiczne i należycie uzasadnione pozwalają na całościową i jednoznaczną ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy.

Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter kontrolny i służy badaniu prawidłowości decyzji organu rentowego. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym i weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy. Ocena stanu zdrowia osoby ubezpieczonej może być więc dokona wyłącznie
na dzień wydania decyzji i tak było w tej sprawie. Jeżeli po tej dacie albo później w stanie zdrowia ubezpieczonego następuje pogorszenie, to zawsze może on złożyć nowy wniosek
o prawo do renty (por. wyroki SA w Szczecinie: z dnia 18 stycznia 2018 r., III AUa 143/17, Legalis nr 1717488, z dnia 7 marca 2014 r., III AUa 961/12, Legalis nr 831542 i z dnia
17 stycznia 2013 r., III AUa 669/12, Legalis nr 746445, uzasadnienie wyroku SN z dnia
11 grudnia 2013 r., III UK 20/13, Legalis nr 1121074). W postępowaniu odwoławczym
od decyzji organu rentowego sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania. Postępowanie sądowe wywołane odwołaniem od decyzji organu rentowego ma na celu ocenę zgodności z prawem - w aspekcie formalnym
i materialnym - decyzji wydanej przez ten organ. Badanie owej legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego
w chwili wydawania decyzji. Taka też zasada obowiązuje w sprawach o rentę socjalną.
W dacie wydania zaskarżonej decyzji stan zdrowia odwołującej nie uzasadniał uznania jej za osobę całkowicie niezdolną do pracy, co potwierdzają wydane w sprawie opinie sądowo - lekarskie oraz zgromadzona dokumentacja medyczna.

W postanowieniu z dnia 22 października 2020 r., II UK 385/2019 (LEX nr 3096724) Sąd Najwyższy podkreślił, że w postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do świadczenia sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania. Dlatego też postępowanie dowodowe przed sądem
w sprawie o świadczenie uzależnione od niezdolności ubezpieczonego do pracy powinno zmierzać do ustalenia, czy w dacie orzekania przez organ rentowy po stronie ubezpieczonego występowały w tym zakresie wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie świadczenia. Sąd nie ma natomiast obowiązku przeprowadzenia dowodów w celu ustalenia niezdolności do pracy, która miała powstać po wydaniu zaskarżonej odwołaniem decyzji odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Nowe okoliczności, dotyczące stanu zdrowia, które ujawnią się po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji, upoważniają więc jedynie osobę ubiegającą się o świadczenie rentowe do złożenia w organie rentowym nowego wniosku o rentę. Istotą obowiązującego wzorca postępowania jest bowiem wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczony powołuje się na nowe okoliczności dotyczące stanu jego zdrowia, a które nie były znane lekarzom organu rentowego ani organowi rentowemu w dacie wydania decyzji.

Sąd nie przeprowadzał dowodu z zeznań świadka i odwołującej uznając, że okoliczności sporne zostały w sprawie dostatecznie wyjaśnione w oparciu o zgromadzone
w aktach sprawy dokumenty oraz dowód z opinii biegłych sądowych. Niewątpliwie, w tej sprawie uwzględnienie wniosku i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka i odwołującej zmierzałoby jedynie do przedłużenia postępowania. W sprawie, której przedmiotem jest prawo do renty, warunkująca powstanie tego prawa i będąca elementem ustaleń faktycznych ocena niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie
w dowodzie z opinii biegłego posiadającego odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 20 grudnia 2012 r.,
III AUa 847/12, Legalis nr 733941). Ocena niezdolności do pracy z medycznego punktu widzenia wymaga wiadomości specjalnych i sąd nie może opierać ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu. Dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych nosi cechy specyficzne
i wymaga od sądu większej ostrożności w konstruowaniu ocen, gdyż sąd, sam nie dysponując wiadomościami specjalnymi (art. 278 § 1 k.p.c.), ocenia dowód pochodzący od podmiotu posiadającego takie wiadomości (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 14 sierpnia 2019 r.,
III AUa 723/18, LEX nr 2781333). Ocena niezdolności do pracy w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń osoby ubezpieczonej
(por. wyrok SA w Lublinie z dnia 2 października 2019 r., III AUa 317/18, LEX nr 2741204). Miarodajny dla oceny sądowej zdolności osoby ubezpieczonej do pracy w kontekście orzekania o prawie do renty z tytułu niezdolności do pracy ma wynik badań lekarskich przeprowadzonych przez biegłych sądowych. O niezdolności do pracy nie decydują lekarze leczący, gdyż chodzi tu o ocenę niezdolności do pracy w prawnym rozumieniu, podejmowaną w trybie określonej procedury i przez odpowiednie organy (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 20 marca 2019 r., III AUa 744/18, LEX nr 2669280). W sprawach o rentę dowód z zeznań świadków, czy stron postępowania może mieć co najwyżej znaczenie pomocnicze. W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie przeprowadzanie dowodu z zeznań świadka i odwołującej było zbyteczne. Okoliczności sporne w sprawie Sąd ustalił bowiem w oparciu o zgromadzone
w sprawie dokumenty oraz rzetelne i przekonujące opinie biegłych lekarzy. W wyroku z dnia 30 grudnia 2019 r., III AUa 340/19 (LEX nr 2776057) Sąd Apelacyjny w Szczecinie stwierdził, że jeśli chodzi o ustalenie niezdolności do pracy, to nie może temu służyć dowód
z zeznań świadków. Kwestia ta wymaga wiadomości specjalnych, a temu służy dowód
z opinii biegłych. W wyroku z dnia 7 marca 2017 r., III AUa 2492/15 (LEX nr 2362483) Sąd Apelacyjny w Poznaniu wskazał, że w postępowaniu, którego przedmiotem jest przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, koniecznym jest ustalenie stanu zdrowia osoby ubezpieczonej, z którym to stanem związana jest przedmiotowa niezdolność do pracy. Natomiast stan zdrowia osoby ubezpieczonej bezsprzecznie jest okolicznością, dla której ustalenia, niezbędne są wiadomości specjalne w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c., wymagające udziału w procesie biegłych lekarzy sądowych. Kluczowa dla tego rodzaju spraw okoliczność stanu zdrowia oraz związana z nim niezdolność do pracy - w przypadku sporu co do tej okoliczności - nie może być ustalana przez sąd samodzielnie lub wyłącznie na podstawie innych dowodów zgłaszanych przez strony postępowania, takich jak dokumenty, zeznania świadków, wyjaśnienia stron, czy oględziny. W wyroku z dnia 14 kwietnia 2015 r., III AUa 1093/14 (LEX nr 1766049) Sąd Apelacyjny w Poznaniu podkreślił zaś, że dowód z opinii biegłych jest w sprawach o świadczenia rentowe, w których sporną jest przesłanka niezdolności do pracy tzw. dowodem koronnym, analizującym i sumującym przeciwstawne oceny prezentowane przez strony. Sąd nie może zastępować tego dowodu innym,
np. dowodem z zeznań świadków, czy zaświadczeń lekarskich. Jednocześnie dodać trzeba, że dopuszczając tego rodzaju dowód, sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. To samo dotyczy spraw o rentę socjalną. Wniosek dowodowy
o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka P. J. i odwołującej, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c., podlegał zatem pominięciu.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w T. z dnia 29 lipca 2021 r. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Kwestią sporną w tej sprawie było ustalenie, czy odwołującej D. J. przysługuje prawo do renty socjalnej.

Stosownie do treści art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej
(Dz.U. z 2020 r. poz. 1300 ze zm.), renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1)  przed ukończeniem 18 roku życia;

2)  w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25 roku życia;

3)  w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Z kolei ustęp 2 tego artykułu statuuje, iż osobie, która spełnia warunki określone
w ust. 1, przysługuje:



renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała;



renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Jak stanowi art. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, ustalenie całkowitej niezdolności do pracy dokonywane jest na zasadach i w trybie określonych
w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W myśl zaś art. 15 pkt 1, wymienione w nim przepisy tej ustawy, w tym
art. 12-14, art. 107 i art. 118 ust. 1-5, w sprawach nieuregulowanych w ustawie z dnia
27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.), niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej
z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy
po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest natomiast osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2 ustawy).

Równocześnie, stosownie do treści art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak również możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego.

Całkowita niezdolność do pracy, będąca przesłanką prawa do renty socjalnej, może wprawdzie powstać po upływie okresów wskazanych w art. 4 ust. 1 ustawy z 2003 r. o rencie socjalnej, ale dla nabycia prawa do renty socjalnej istotne jest, aby przyczyna naruszenia sprawności organizmu osoby ubezpieczonej (choroba) - powodująca całkowitą niezdolność do pracy - powstała nie później niż w okresach wymienionych w art. 4 ust. 1 pkt 1-3 ustawy. Natomiast, będąca przesłanką nabycia prawa do renty socjalnej całkowita niezdolność do pracy może być konsekwencją jednego schorzenia lub wypadkową wielu dolegliwości i to niekoniecznie tych samych, które uprzednio stanowiły podstawę orzekania o tej niezdolności. Może się zatem zdarzyć, że choroba, która dotychczas była jedynym powodem stwierdzanej całkowitej niezdolności do pracy, sama nie wywołuje już tego rodzaju skutku w sferze możliwości wykonywania zatrudnienia, ale wraz z innymi, nasilającymi się dolegliwościami zdrowotnymi pozwala na dalsze kwalifikowanie danej osoby jako dotkniętej tymże stopniem niezdolności. Bywa również tak, że w miejsce uprzedniej przyczyny (przyczyn) całkowitej niezdolności do pracy pojawia się inna (inne). Istotne jest to, aby schorzenie lub schorzenia, które obecnie stanowią przyczynę naruszenia sprawności organizmu powodującego całkowitą niezdolność do pracy, powstały w okresach wymienionych w art. 4 ust. 1 ustawy z 2003 r., nawet jeśli dotychczas nie były one przesłanką orzekania o tej niezdolności (por. wyrok SN
z dnia 12 sierpnia 2020 r., II UK 385/18, LEX nr 3080356).

Jak wynika z wydanych w niniejszej sprawie opinii sądowo - lekarskich biegłych sądowych psychiatry, neurologa i ortopedy - traumatologa, które Sąd w pełni podziela, odwołująca, pomimo zdiagnozowania u niej wrodzonego zwichnięcia i przebytego zapalenia prawego stawu biodrowego, stanu po leczeniu operacyjnym prawego stawu biodrowego (2001), wtórnych zmian zwyrodnieniowych prawego stawu biodrowego ze skróceniem kończyny o 3 cm oraz ograniczeniem zakresu ruchomości stawu biodrowego, choroby zwyrodnieniowej prawego stawu biodrowego, skoliozy kręgosłupa piersiowo - lędźwiowego, płaskostopia, wcześniactwa powikłanego zamartwicą, krwawieniem dokomorowym w OUN
i posocznicą (04.1998), zawrotów głowy i niezborności kończyn do dalszej obserwacji, mogących mieć charakter czynnościowy oraz zaburzeń nerwicowo - lękowych z tendencją do zaburzeń somatyzacyjnych w wywiadzie, nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Ubezpieczona nie jest osobą chorą psychicznie ani upośledzoną umysłowo. Posiada niższy niż przeciętny poziom intelektualny określony w opinii psychologicznej zamieszczonej do akt i odwołania na poziomie 83 pkt. Nie jest to poziom choćby zbliżony do upośledzenia umysłowego (o upośledzeniu mówimy jeśli wynik skali pełnej wynosi poniżej 69 punktów). Opisywane w dokumentacji obniżenie tendencji na frustrację, stany napięcia i niepokoju nie stanowią podstawy do rozpoznania jakiegokolwiek zaburzenia z zakresu psychiatrii. Odwołująca nie wymagała nigdy nasilonego leczenia psychiatrycznego. Nie stwierdza się
u niej, poza obniżeniem poziomu intelektualnego poniżej przeciętnej i związanych z tym okresowych zaburzeń emocjonalnych, innych, w szczególności nasilonych zaburzeń z zakresu patologii zdrowia psychicznego. Brak jest obecnie występujących zmian organicznych ośrodkowego układu nerwowego. Obraz MR mózgowia jest w normie. Nie występują nieprawidłowości ze strony nerwów czaszkowych. Brak jest objawów ogniskowych
i patologicznych oraz oczopląsu. W dokumentacji nie ma opisów stanu neurologicznego
z ostatnich lat życia ubezpieczonej, które świadczyłyby o występowaniu i przewlekłości występujących zaburzeń neurologicznych, stosowanego leczenia farmakologicznego
i rehabilitacji neurologicznej oraz wpisów o braku poprawy po stosowanym leczeniu. Brak jest również dokumentacji medycznej o przeprowadzonej diagnostyce zgłaszanych zawrotów głowy, w tym np. konsultacji laryngologicznej i badania błędników. Odwołująca ukończyła szkołę średnią - technikum gastronomiczne w zawodzie dietetyka. Orzeczenie lekarskie
o niezdolności do pracy na stanowisku sprzedawcy z dnia 5 grudnia 2018 r. dotyczy zmian
w narządzie ruchu (biodro i kręgosłup), a nie schorzeń neurologicznych (praca miała być głównie stojąca, z wymuszonymi pozycjami i koniecznością podnoszenia przedmiotów
o wadze powyżej 5 kg).

Z uwagi na to, że odwołująca D. J. nie spełnia przesłanki całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1300 ze zm.), odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Oddziału w T. z dnia 29 lipca 2021 r. należało oddalić.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.