Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania Z. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 marca 2013 roku nr (...)

w sprawie Z. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się Z. S. emeryturę począwszy od dnia 12 lutego 2013r.

Sygn. akt IV U 735/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

dnia 31 października 2013 roku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 21 marca 2013 roku odmówił Z. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż odwołujący nie spełnia warunków, od których zależy prawo do emerytury, gdyż nie wykazał wymaganych co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, co nie daje podstaw do przyznania świadczenia emerytalnego na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł Z. S. domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, podnosząc iż spełnia wszystkie ustawowe przesłanki do przyznania przedmiotowego świadczenia, gdyż posiada 15 lat pracy w szczególnych warunkach i wnioskując o przesłuchanie wskazanych w odwołaniu świadków.

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny domagał się jego oddalenia, powołując argumentację z zaskarżonej decyzji i podnosząc, że ZUS uwzględnił jedynie okres od 2.11.1979 r. do 20.04.1983 r., tj. 3 lata, 5 miesięcy i 19 dni jako staż pracy w warunkach szczególnych, a za pozostałe okresy brak jest świadectw wykonywania pracy w takich warunkach.

Bezsporne między stronami było:

Z. S. urodzony dnia (...) ukończył 62 lata. Posiada na dzień 1.01.1999 r. łączny staż zatrudnienia wynoszący ponad 28 lat.

Sąd Okręgowy ustalił nadto następujący stan faktyczny sprawy:

Ubezpieczony w okresie od 20.02.1970 r. do 24.08.1973 r. był zatrudniony w Samodzielnym Oddziale (...) przy Zakładzie (...) w T. na stanowisku elektromontera sieci napowietrznych. Podczas tego zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się zakładaniem sieci wysokiego i niskiego napięcia – był to montaż i demontaż tych sieci, wymiana słupów z drewnianych na betonowe, budowa nowych sieci. Innych prac wówczas nie wykonywał. W czasie tego zatrudnienia w latach 1971-1973 odbywał służbę wojskową. Zarówno przed służbą wojskową jak i po wykonywał wskazaną pracę.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania odwołującego się – k. 30-31.

W okresie od 7.09.1973 do 1.10.1974 r. odwołujący będąc zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) Oddział w T. pracował na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ładowności powyżej 3,5 tony. Przedsiębiorstwo to zajmowało się transportem budowlanym. Podczas zatrudnienia ubezpieczony woził płyty do budowy wieżowców, nie jeździł samochodami osobowymi.

Dowód:

- akta ZUS,

- akta osobowe odwołującego się,

- zeznania odwołującego się – k. 30-31.

Kolejno w okresie od 1.10.1974 r. do 10.07.1976 r. odwołujący pracował również na stanowisku kierowcy w Spółdzielni (...) – następcy prawnego Wojewódzkiego Zakładu (...) w K. Oddział w T.. Spółdzielnia ta zajmowała się przewożeniem produktów mleczarskich zarówno w T., jak i po całej Polsce. Ubezpieczony na początku jeździł samochodem ciężarowym S. (...) – był to ciągnik siodłowy z naczepą, a potem J.. Pracował tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, samochodami osobowymi nie jeździł.

Dowód:

- akta ZUS,

- akta osobowe odwołującego się,

- zeznania odwołującego się – k. 30-31,

- zeznania świadka W. W. – k. 30.

W okresie od 14.07.1976 r. do 25.03.1977 r. ubezpieczony będąc zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...) Oddział 3 w D. również pracował na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ładowności powyżej 3,5 tony. Zajmował się wówczas przewozem ziemi na budowę Huty (...), nie jeździł samochodami osobowymi. W powyższym okresie pracował tak w pełnym wymiarze czasu pracy, innych prac nie wykonując. Od dnia 26.03.1977 roku pracował w tym zakładzie jako mechanik.

Dowód:

- akta ZUS,

- akta osobowe odwołującego się,

- zeznania odwołującego się – k. 30-31.

Następnie w okresie od 28.05.1977 r. do 31.07.1978 r. odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca autobusu w Przedsiębiorstwie (...) w T.. Nie wykonywał wówczas innych prac.

Dowód:

- akta ZUS,

- akta osobowe odwołującego się,

- zeznania odwołującego się – k. 30-31.

Z kolei podczas zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w T. ubezpieczony między innymi w okresie od 7.08.1978 r. do 1.10.1978 i od 2.11.1979 r. do 20.04.1983 r. pracował także jako kierowca samochodów ciężarowych. (...) zajmowała się budową różnych obiektów, ujęć wody. Cały czas w powyższym okresie jeździł samochodami ciężarowymi – początkowo S. woził paliwo w beczkach do maszyn budowlanych, następnie jeździł K. z niską platformą do przewozu koparek, spychów (tzw. podczołgówką) i przewoził maszyny budowlane. Jeździł tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie wykonując wówczas innych prac.

Dowód:

- akta ZUS,

- akta osobowe odwołującego się,

- zeznania odwołującego się – k. 30-31,

- zeznania świadka R. K. – k. 29-30.

W następnym okresie od 25.04.1983 r. do 31.07.1990 r. odwołujący podczas zatrudnienia w (...) Spółdzielni Usług (...) w T. pracował również jako kierowca samochodów ciężarowych. Wówczas stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jeździł samochodem ciężarowym wysokotonażowym typu S. z naczepą – chłodnią, a następnie samochodem typu L. również z naczepą – chłodnią rozwożąc produkty mleczarskie po całym kraju.

Dowód:

- akta ZUS,

- akta osobowe odwołującego się,

- zeznania odwołującego się – k. 30-31,

- zeznania świadka W. S. – k. 29.

Również w latach 90-tych odwołujący pracował w kilku zakładach pracy jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Między innymi pracował tak w Firmie Handlowej (...) w W. w okresie od dnia 1.10.1997 roku do dnia 31.01.2000 roku.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania odwołującego się – k. 30-31,

Przedmiotowy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zalegające w aktach organu emerytalnego i zgromadzone w trakcie postępowania, jak również w oparciu o zeznania odwołującego się i świadków.

Dokumenty dające podstawę dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd uznał za autentyczne i wiarygodne. Poza tym treść i forma tych dokumentów nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości uczestników postępowania, nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową od strony materialnej czy formalnej. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Wiarygodne w ocenie Sądu były także zeznania odwołującego się i świadków. Korespondowały one z materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Depozycje te nie zawierały żadnych wewnętrznych sprzeczności, były logiczne i spójne. Razem wzięte dały pełny i jasny obraz badanej rzeczywistości.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania było ustalenie czy Z. S. przysługuje prawo do emerytury w niższym wieku z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Z powyższych względów zwrócić uwagę należy na regulację zawartą w art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2009 roku Nr 153 poz.1227 ze zm.) zgodnie, z którą ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, tj. 60 lat życia dla mężczyzny, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (czyli w dniu 1.01.1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat dla mężczyzny.

Z kolei według art. 32 wyżej powołanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącymi pracownikami (o których mowa w ust 2-3 tegoż artykułu), zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 – tj. 65 lat w przypadku mężczyzn. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa powyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepis art. 32 ust. 4 powołanej ustawy stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za owe przepisy dotychczasowe wymienione zarówno w art. 32 ust. 2 jak i w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. 1982 r. Nr 40 poz. 267 ze zm.).

Zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 lutego 2002 roku ( sygn. akt III CZP 30/2001, opubl. OSNAPiUS 2002/10 poz. 243 ) zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy odesłanie do przepisów dotychczasowych, sankcjonujących obowiązywanie rozporządzenia, można odnosić tylko do tych przepisów rozporządzenia, które regulują materię określoną w przepisie ustawy, a więc wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk, oraz warunki, na jakich osobom wykonującym te prace przysługuje prawo do emerytury. Zachowały zatem moc przepisy § 4-8a określające wiek emerytalny i okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, przepisy § 9-15 określające wiek emerytalny i warunki przechodzenia na emeryturę osób zatrudnionych w szczególnym charakterze, a ponadto przepis § 3 określający ogólny wymagany okres zatrudnienia oraz przepis § 2 ust. 1 stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie zatem z § 4 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż Z. S. spełnia wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury. Otóż ukończył 60 lat, posiada wymagany okres ogólnego stażu pracy, bo wynoszący ponad 28 lat jak również legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowiskach objętych wykazem A cytowanego rozporządzenia wynoszącym co najmniej 15 lat pracy.

Należy w tym miejscu zauważyć, iż zgodnie z art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. To sprawia, że fakt zatrudnienia, bądź jego brak w warunkach szczególnych może być dowodzony za pomocą każdego środka dowodowego, w tym z zeznań strony.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody między innymi z zeznań świadków i odwołującego w sposób jednoznaczny potwierdziły, że Z. S. w badanych powyżej okresach wykonywał pracę w warunkach szczególnych. W pierwszym z tych okresów, tj. od 20.02.1970 r. do 24.08.1973 r., kiedy pracował jako elektromonter sieci napowietrznych w Samodzielnym Oddziale (...) przy Zakładzie (...) w T. wykonywał pracę określoną w Wykazie A Dziale VIII, pkt 20 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Należy wspomnieć, iż co prawda w czasie powyższego zatrudnienia ubezpieczony w latach 1971-1973 odbywał zasadniczą służbę wojskową, to jednak okres tej służby podlega również zaliczeniu do wymaganego stażu co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych jako przesłanki nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Zgodnie bowiem ugruntowanym stanowiskiem judykatury wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6.04.2006 r. (III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/108) okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia. Okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych charakterze (por. np wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2009 r., II UK 215/09 OSNP 2011 nr 15-16, poz. 219, z dnia 9 marca 2010 r., I UK 333/09, niepublikowany, z dnia 24 maja 2012 r., II UK 265/11, niepublikowany).

Odnosząc powyższe do omawianego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż ubezpieczony zarówno przed tą służbą, jak i po jej odbyciu wykonywał powyżej wymienioną pracę w warunkach szczególnych.

Ponadto ubezpieczony we wszystkich pozostałych wymienionych w stanie faktycznym okresach - tj. od 7.09.1973 do 1.10.1974 r. będąc zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...) Oddział w T., od 1.10.1974 r. do 10.07.1976 r w Spółdzielni (...), od 14.07.1976 r. do 25.03.1977 r. w Przedsiębiorstwie (...) Oddział (...) w D., od 28.05.1977 r. do 31.07.1978 r. w Przedsiębiorstwie (...) w T., od 7.08.1978 r. do 1.10.1978 i od 2.11.1979 r. do 20.04.1983 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w T. oraz od 25.04.1983 r. do 31.07.1990 r. w (...) Spółdzielni Usług (...) w T. i również w latach 90-tych w kilku zakładach pracy w tym w Firmie Handlowej (...) w W. w okresie od dnia 1.10.1997 roku do dnia 31.01.2000 roku - pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, czyli wykonywał pracę wymienioną w Wykazie A Dziale VIII, pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Mając powyższe na uwadze, działając na mocy wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję przyznając odwołującemu emeryturę od dnia 12.02.2013 r., tj. od dnia złożenia wniosku.