Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołań M. Z.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówki Terenowej w T.

z dnia 22 kwietnia 2014 roku nr (...)

oraz od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówki Terenowej w T.

z dnia 26 maja 2014 roku nr (...)

w sprawie M. Z.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówki Terenowa w T.

o prawo do emerytury rolniczej oraz o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

oddala odwołania.

Sygn. akt IV U 659/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 29 sierpnia 2014 r.

Decyzją z dnia 22.04.2014 r., nr (...), Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego , na podstawie przepisów ustawy z dnia 20.12.1990 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2013 r. poz. 1403 ze zm.), odmówił M. Z. przyznania prawa do emerytury rolniczej z uwagi na brak wymaganego przepisami stażu ubezpieczeniowego. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że do stażu tego zaliczono wnioskodawczyni następujące okresy: od 01.01.1986 r. do 26.08.2010 r., od 17.11.2010 r. do 05.07.2011 r., od 01.08.2013 r. do 23.03.2014 r., tj. łącznie 25 lat, 11 miesięcy i 8 dni. Nie uwzględniono natomiast okresu pracy w gospodarstwie rolnym ojca od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r. z uwagi na to, że zarówno wnioskodawczyni, jak i świadkowie we wrześniu 2010 r. oświadczyli nieprawdę, jak również okresu zatrudnienia u poprzednika (...)S.A. z siedzibą w K. od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r., ponieważ wnioskodawczyni urodziła się po dniu 31.12.1948 r.

Odwołanie od tej decyzji wniosła M. Z., domagając się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury rolniczej. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r. pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców, co potwierdzili słuchani przed organem rentowym świadkowie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Decyzją z dnia 26.05.2014 r., nr (...), Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zobowiązał M. Z. do zwrotu nienależnie pobranej emerytury za okres od 09.06.2011 r. do 31.07.2013 r. w kwocie 21.174,18 zł.

Odwołanie również od tej decyzji wniosła M. Z., domagając się jej zmiany i ustalenia, że nie jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranej emerytury za okres od 09.06.2011 r. do 31.07.2013 r. w kwocie 21.174,18 zł. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że wypłacona jej kwota 21.174,18 zł nie stanowi świadczenia nienależnie pobranego, ponieważ spełniała ona wszystkie przesłanki do przyznania wcześniejszej emerytury, w szczególności od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r. pracowała w gospodarstwie rolnym ojca.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołująca M. Z. urodziła się (...) r. W dniu (...) r. ukończyła 55 lat życia. Od 01.01.1983 r. do 26.08.2010 r., od 17.11.2010 r. do 05.07.2011 r. i od 01.08.2013 r. do 23.03.2014 r. odwołująca podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników.

dowód:

-

wniosek o emeryturę z dnia 13.09.2010 r.- k. 2 akt KRUS,

-

zaświadczenia KRUS z dnia: 14.09.2010 r., 26.10.2010 r., 22.06.2011 r., 27.07.2011 r. i 25.03.2014 r.- k. 4, 27, 37, 64, 82 akt KRUS,

W dniu 13.09.2010 r. wystąpiła do KRUS z wnioskiem o wcześniejszą emeryturę. W kwestionariuszu dotyczącym okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz okresów podlegających zaliczeniu do tego ubezpieczenia, dołączonym do wniosku o emeryturę, odwołująca podała jedynie, że od 1977 r. do sierpnia 2010 r. pracowała we własnym gospodarstwie i nie podała innych okresów ubezpieczenia. W dniu 30.09.2010 r. Urząd Gminy w G. wydał zaświadczenie, w którym wskazał, że w okresie od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. odwołująca pracowała w gospodarstwie rolnym ojca. Tego samego dnia odwołująca złożyła w organie rentowym oświadczenie, że w tym czasie rzeczywiście pracowała w gospodarstwie rolnym ojca, powołując się na zeznania świadków. Świadkowie G. G. i H. C. zeznały, że w okresie od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. odwołująca stale pracowała w gospodarstwie rolnym ojca, od 10 do 12 godzin dziennie i praca ta stanowiła jej jedyne źródło utrzymania.

dowód:

-

wniosek o emeryturę z dnia 13.09.2010 r.- k. 2 akt KRUS,

-

kwestionariusz dotyczący okresów ubezpieczenia- k. 3 akt KRUS,

-

zaświadczenie z dnia 30.09.2010 r.- k. 15 akt KRUS,

-

oświadczenie odwołującej z dnia 30.09.2010 r.- k. 17 akt KRUS,

-

protokoły zeznań świadków- k. 18-19 akt KRUS,

Decyzją z dnia 29.10.2010 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił wnioskodawczyni przyznania prawa do emerytury rolniczej z uwagi na niewykazanie wymaganego przepisami stażu ubezpieczeniowego. W uzasadnieniu wskazał, że w stażu tym uwzględnił wnioskodawczyni następujące okresy pracy w gospodarstwie rolnym: od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r. i od 28.11.1985 r. do 26.08.2010 r., tj. łącznie 29 lat, 5 miesięcy i 7 dni.

dowód:

-

decyzja KRUS z dnia 29.10.2010 r.- k. 34 akt KRUS,

W dniu 16.06.2011 r. odwołująca po raz drugi wystąpiła do KRUS z wnioskiem
o wcześniejszą emeryturę rolniczą w związku z uzyskaniem wymaganego okresu ubezpieczenia. Decyzją z dnia 05.07.2011 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał wnioskodawczyni od dnia 09.06.2011 r. prawo do tego świadczenia. Do uprawnień emerytalnych organ rentowy zaliczył odwołującej następujące okresy pracy w gospodarstwie rolnym: od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r., od 28.11.1985 r. do 31.12.1985 r., od 01.01.1986 r. do 31.12.1990 r., od 01.01.1991 r. do 26.08.2010 r., i od 17.11.2010 r. do 05.07.2011 r. Wcześniejsza emerytura rolnicza była wypłacana odwołującej do 31.07.2013 r.

dowód:

-

wniosek o emeryturę z dnia 16.06.2011 r.- k. 35 akt KRUS,

-

decyzja KRUS z dnia 05.07.2011 r. wraz z załącznikiem dotyczącym okresów ubezpieczenia - k. 49, 51 akt KRUS,

W związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej, w dniu 25.03.2014 r. odwołująca wystąpiła do KRUS z kolejnym wnioskiem o emeryturę. W kwestionariuszu dotyczącym okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz okresów podlegających zaliczeniu do tego ubezpieczenia podała, że od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. pracowała w gospodarstwie rolnym ojca jako domownik, a od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. pracowała w ramach stosunku pracy. Od 1986 r. do 24.03.2014 r. prowadziła własne gospodarstwo rolne, zaś od 06.07.2011 r. do 31.07.2013 r. pobierała emeryturę z KRUS. Do wniosku tego ubezpieczona dołączyła zaświadczenie wystawione przez (...) S.A. z siedzibą w K., potwierdzające, że od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. była zatrudniona u poprzednika spółki w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku maszynisty maszyn i urządzeń tytoniowych oraz oświadczenie, że od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. pracowała zawodowo.

dowód:

-

wniosek o emeryturę z dnia 25.03.2014 r.- k. 80 akt KRUS,

-

kwestionariusz dotyczący okresów ubezpieczenia- k. 81 akt KRUS,

-

zaświadczenie z dnia 29.01.2007 r.- k. 88 akt KRUS,

-

oświadczenie odwołującej z dnia 25.03.2014 r.- k. 89 akt KRUS,

-

akt notarialny z dnia 24.03.2014 r., Rep. A nr 1084/2014- k. 90-93 akt KRUS,

Weryfikując okresy ubezpieczenia odwołującej, organ rentowy uznał, że zeznania świadków dotyczące jej pracy w gospodarstwie rolnym ojca od 20.06. 1970 r. do 13.03.1975 r. były nieprawdziwe, ponieważ od 18.07.1972 r. odwołująca pracowała zawodowo w pełnym wymiarze czasu pracy. W notatce w sprawie przebiegu zatrudnienia stwierdzono zatem , że zarówno wnioskodawczyni, jak i świadkowie we wrześniu 2010 r. oświadczyli nieprawdę, a odwołująca zataiła fakt pracy zawodowej.

dowód:

-

notatka w sprawie przebiegu zatrudnienia- k. 98 akt KRUS,

Decyzją z dnia 22.04.2014 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił odwołującej przyznania prawa do emerytury rolniczej z uwagi na brak wymaganego przepisami stażu ubezpieczeniowego. W stażu tym uwzględnił wnioskodawczyni następujące okresy pracy w gospodarstwie rolnym: od 01.01.1986 r. do 26.08.2010 r., od 17.11.2010 r. do 05.07.2011 r., od 01.08.2013 r. do 23.03.2014 r., tj. łącznie 25 lat, 11 miesięcy i 8 dni. Nie uwzględnił natomiast okresu pracy w gospodarstwie rolnym ojca od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r. z uwagi na to, że zarówno wnioskodawczyni, jak i świadkowie we wrześniu 2010 r. oświadczyli nieprawdę oraz okresu zatrudnienia u poprzednika (...) S.A. z siedzibą w K. od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r., ponieważ wnioskodawczyni urodziła się po dniu 31.12.1948 r. Decyzją z dnia 26.05.2014 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zobowiązał zaś odwołującą do zwrotu nienależnie pobranej emerytury za okres od 09.06.2011 r. do 31.07.2013 r. w kwocie 21.174,18 zł.

dowód:

-

decyzje KRUS z dnia: 22.04.2014 r. i 26.05.2014 r.- k. 102, 105 akt KRUS,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Treść zakwestionowanych prze KRUS pisemnych zeznań świadków dołączonych do akt rentowych w sposób oczywisty jest sprzeczna z zaświadczeniem (...) S.A. z 29.01.2017r potwierdzającym okres zatrudnienia ubezpieczonej w pełnym wymiarze czasu pracy od 18.07.1972r do 31.10.1982r. , co uniemożliwiało jej pracę w gospodarstwie wymiarze od 10 -12 godzin dzienne , a ponadto stanowiło podstawowe źródło utrzymania ubezpieczonej.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania od zaskarżonych decyzji z dnia: 22.04.2014 r. i 26.05.2014 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa są bezzasadne.

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie, czy wnioskodawczyni M. Z. legitymuje się trzydziestoletnim okresem ubezpieczenia, a tym samym, czy spełnia przesłanki uprawniające ją do emerytury rolniczej, jak również to, czy jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranej wcześniejszej emerytury za okres od
09.06.2011 r. do 31.07.2013 r. w kwocie 21.174,18 zł.

Odmawiając ostatecznie odwołującej przyznania prawa do emerytury rolniczej, organ rentowy podniósł, że w/w legitymuje się okresem ubezpieczenia w wymiarze 25 lat, 11 miesięcy i 8 dni. W stażu tym KRUS nie uwzględnił wnioskodawczyni okresu pracy w gospodarstwie rolnym ojca od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r., uznając zeznania świadków i oświadczenie odwołującej złożone we wrześniu 2010 r. za nieprawdziwe oraz nie uwzględnił okresu zatrudnienia u poprzednika (...)S.A. z siedzibą w K. od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r., ponieważ wnioskodawczyni urodziła się po dniu 31.12.1948 r.

Stosownie do treści art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2013 r. poz. 1403 ze zm.), emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu rolnikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, 2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno- rentowemu przez okres co najmniej 30 lat oraz 3) zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Zgodnie z art. 20 ust. 1 powołanej ustawy, do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 zalicza się okresy: 1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990; 2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16 roku życia, przed dniem 01.01.1983 r.; 3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do osób urodzonych po dniu 31.12.1948 r. (art. 20 ust. 3 ustawy).

Jak wynika z ustaleń Sądu, decyzją z dnia 05.07.2011 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał ubezpieczonej od dnia 09.06. 2011 r. prawo do wcześniejszej emerytury rolniczej. Do uprawnień emerytalnych organ rentowy zaliczył odwołującej następujące okresy pracy w gospodarstwie rolnym: od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r., od 28.11.1985 r. do 31.12.1985 r., od 01.01.1986 r. do 31.12.1990 r., od 01.01.1991 r. do 26.08.2010 r., i od 17.11.2010 r. do 05.07.2011 r. Wcześniejsza emerytura rolnicza była wypłacana odwołującej do 31.07.2013 r. Okres od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r. został uwzględniony w stażu ubezpieczeniowym wnioskodawczyni w oparciu o jej oświadczenie i zeznania świadków złożone w dniu 30.09.2010 r. W oświadczeniu tym odwołująca wskazała, że od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. pracowała w gospodarstwie rolnym ojca i powołała się na zeznania świadków. Świadkowie G. G. i H. C. zeznały, że w okresie od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. odwołująca stale pracowała w gospodarstwie rolnym ojca, od 10 do 12 godzin dziennie i praca ta stanowiła jej jedyne źródło utrzymania. Wcześniej zaś, w kwestionariuszu dotyczącym okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz okresów podlegających zaliczeniu do tego ubezpieczenia, dołączonym do wniosku
o emeryturę z dnia 13.09.2010 r., odwołująca podała, że od 1977 r. do sierpnia 2010 r. pracowała we własnym gospodarstwie. We wspomnianym kwestionariuszu wymieniła ten tylko okres , nie wspominając o okresie zatrudnienia poza rolnictwem.

Jednocześnie, jak ustalił Sąd, występując w dniu 25.03.2014 r. do KRUS z wnioskiem o emeryturę rolniczą, ubezpieczona dołączyła do niego zaświadczenie wystawione przez (...) S.A. z siedzibą w K., potwierdzające, że od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. była zatrudniona u poprzednika tej spółki w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku maszynisty maszyn i urządzeń tytoniowych, jak również własne oświadczenie, że od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. pracowała zawodowo. W aktach organu rentowego znajduje się zarówno zaświadczenie z dnia 29.01.2007 r. wystawione przez (...) S.A. z siedzibą w K., jak i oświadczenie odwołującej.

W najnowszym kwestionariuszu dotyczącym okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz okresów podlegających zaliczeniu do tego ubezpieczenia, dołączonym do wniosku z dnia 25.03.2014 r., odwołująca wskazała natomiast, że od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. pracowała w gospodarstwie rolnym ojca jako domownik, od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. pracowała w ramach stosunku pracy, od 1986 r. do 24.03.2014 r. prowadziła własne gospodarstwo rolne, zaś od 06.07.2011 r. do 31.07.2013 r. pobierała emeryturę z KRUS.

Skoro więc odwołująca od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. pozostawała w stosunku pracy i dysponowała zaświadczeniem potwierdzającym tę okoliczność już w dniu 29.01.2007 r., składając wniosek o wcześniejszą emeryturę w dniu 13.09.2010 r. poświadczyła nieprawdę w dołączonym do tego wniosku kwestionariuszu dotyczącym okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz okresów podlegających zaliczeniu do tego ubezpieczenia, wskazując, że od 1977 r. do sierpnia 2010 r. pracowała we własnym gospodarstwie (k. 3 akt KRUS). Podobnie uczyniła w dniu 30.09.2010 r., składając podpis na złożonym w organie rentowym oświadczeniu, że od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. pracowała w gospodarstwie rolnym ojca. Świadomie zatem wprowadziła organ rentowy w błąd, powołując się ponadto na zeznania świadków, którzy okoliczność tę mogą potwierdzić. Również w tym zakresie oświadczyła nieprawdę, skoro w spornym okresie pracowała zarobkowo, a nie jak zeznali świadkowie, stale, po 10-12 godzin dziennie, w gospodarstwie rolnym ojca. Rację ma więc organ rentowy, że odwołująca zataiła fakt pracy zawodowej, na co zwrócił uwagę w notatce w sprawie przebiegu zatrudnienia (k. 98 akt KRUS).

Podnosząc przed organem rentowym, że od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. odwołująca stale pracowała w gospodarstwie rolnym ojca, od 10 do 12 godzin dziennie i praca ta stanowiła jej jedyne źródło utrzymania, świadkowie G. G. i H. C. złożyły fałszywe zeznania. W oparciu o zaświadczenie z dnia 29.01.2007 r. stwierdzić bowiem można, że od 18.07.1972 r. (do 31.10. 1982 r.) wnioskodawczyni pozostawała w stosunku pracy, a skoro tak, nie mogła codziennie przez 10-12 godzin pracować w gospodarstwie rolnym ojca i praca ta z całą pewnością nie stanowiła dla niej jedynego źródła utrzymania. Zasadnie zatem organ rentowy w stażu ubezpieczeniowym nie uwzględnił wnioskodawczyni okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 20.06.1970 r. do 27.02.1975 r., przyjmując, że zarówno wnioskodawczyni, jak i świadkowie poświadczyli nieprawdę, jak również to, że od 18.07.1972 r. ubezpieczona pozostawała w stosunku pracy (na co wskazał w odpowiedzi na odwołanie od decyzji z dnia 22.04.2014 r.). Istotnie, od 18.07.1972 r. wnioskodawczyni nie miała statusu domownika w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zgodnie z treścią art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 14.12.1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1982 r. Nr 40, poz. 268), za domowników uważani byli członkowie rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła ich główne źródło utrzymania.Od 18.07.1972 r. odwołująca warunków tych nie spełniała, ponieważ od tej daty pozostawała w zatrudnieniu i praca w gospodarstwie rolnym nie stanowiła jej głównego źródła utrzymania.

Nawet, gdyby uznać, że od 20.06.1970 r. do podjęcia zatrudnienia, tj. do 17.07.1972 r. odwołująca pracę taką wykonywała, doliczenie tego okresu (2 lat, 1 miesiąca i 28 dni) do wykazanego stażu ubezpieczeniowego w wymiarze 25 lat, 11 miesięcy i 8 dni nic nie zmieniłoby w jej sytuacji, ponieważ nadal nie legitymowałaby się ona co najmniej 30- letnim okresem ubezpieczenia.

Trafnie też uznał organ rentowy, że w stażu ubezpieczeniowym nie można uwzględnić wnioskodawczyni okresu zatrudnienia u poprzednika (...) S.A. z siedzibą w K. od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. Wszak trzeba mieć na uwadze, że odwołująca urodziła się po dniu 31.12.1948 r., a przepisy art. 20 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 umożliwiają wliczanie do rolniczego stażu ubezpieczeniowego okresów, od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi (a zatem i okresu pozostawania w stosunku pracy) jedynie osobom urodzonym przed dniem 31.12.1948 r. Skoro więc wnioskodawczyni do tego grona osób nie należy, okresu od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. KRUS nie mógł uznać za okres uprawniający do emerytury rolniczej. Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.03.2011 r., III UK 83/10 (OSNP 2012/7-8/99), zgodnie z którym urodzonym po 31.12.1948 r. nie zalicza się do okresów wymaganych do emerytury rolniczej okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu w systemie powszechnym (art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników).

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić jednocześnie należało, że odwołująca jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranej emerytury za okres od 09.06. 2011 r. do 31.07.2013 r. w kwocie 21.174,18 zł. Jak wynika bowiem z treści art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, zasady zwrotu nienależnie pobranych świadczeń oraz ustalania odsetek za opóźnienia w wypłacie świadczeń określają przepisy emerytalne oraz przepisy ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa. W myśl art. 138 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane świadczenia uważa się natomiast: 1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania oraz 2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia (art. 138 ust. 2 powołanej wyżej ustawy).

Są to dwie grupy przypadków, niezależne od siebie i każda z nich pozwala na uznanie danego świadczenia za świadczenie nienależnie pobrane.

Wykładnia językowa art. 138 ust. 2 pkt 2 jednoznacznie wskazuje, że złożenie fałszywych zeznań lub dokumentów musi mieć charakter umyślnego działania. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14.04.2000 r., II UKN 500/99 (OSNP 2001/20/623), złożenie nieprawdziwych zeznań co do okresu zatrudnienia i posłużenie się oświadczeniami świadków ze świadomością, że nie są one prawdziwe, świadczy o złej wierze osoby składającej wniosek i uzasadnia przyjęcie, że przyznane jej na podstawie takich dowodów świadczenie miało charakter nienależny. W wyroku z dnia 08.01.1999 r., II UKN 406/98 (OSNAPiUS 2000/5/196) Sąd Najwyższy podkreślił zaś, że podanie przez wnioskodawcę we wniosku o emeryturę nieprawdziwej informacji, że nie pobiera on renty, należy traktować jako okoliczność uzasadniającą uznanie świadczenia za nienależnie pobrane.

W niniejszej sprawie wcześniejsza emerytura była wypłacana odwołującej na podstawie fałszywych zeznań świadków i świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez wnioskodawczynię. Zachowanie odwołującej było działaniem umyślnym, o czym świadczy to, że już w dniu 29.01.2007 r. dysponowała zaświadczeniem potwierdzającym jej zatrudnienie od 18.07.1972 r. do 31.10.1982 r. Poza tym, skoro wnioskodawczyni w latach 1972-1982 rzeczywiście pracowała zawodowo, o fakcie tym musiała doskonale wiedzieć. Pomimo to,
w kwestionariuszu z dnia 13.09.2010 r. okresu tego nie wymieniła, podając tylko, że od 1977 r. do sierpnia 2010 r. prowadziła własne gospodarstwo. Umyślnie działała również w dniu 30.09.2010 r. oświadczając przed organem rentowym, że od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. pracowała w gospodarstwie rolnym ojca, powołując się przy tym na zeznania świadków, którzy okoliczność tę mogą potwierdzić. Wiedziała bowiem, że świadkowie nie mogą posiadać wiedzy o okolicznościach, na jakie wskazała w swoim oświadczeniu i zaświadczyć prawdy o tym, że pracowała w gospodarstwie rolnym w spornym okresie, skoro tak nie było. Tym samym, zeznania świadków G. G. i H. C., z których wynika, że odwołująca w okresie od 20.06.1970 r. do 13.03.1975 r. stale pracowała w gospodarstwie rolnym ojca, od 10 do 12 godzin dziennie i praca ta stanowiła jej jedyne źródło utrzymania, były zeznaniami fałszywymi, gdyż od 18.07.1972 r. wnioskodawczyni pracowała zawodowo.

Skoro tak, wypłacone odwołującej za okres od 09.06.2011 r. do 31.07.2013 r. świadczenie w kwocie 21.174,18 zł uznać należało za świadczenie nienależnie pobrane. Nienależnie pobrane świadczenie w rozumieniu art. 138 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS to bowiem świadczenie wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części (świadczenie nienależne, nieprzysługujące) na skutek okoliczności leżących po stronie ubezpieczonego.

Słusznie zatem organ rentowy uznał, że odwołująca jest obowiązana do jego zwrotu na podstawie art. 138 ust. 1 tej ustawy.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.