Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: st. sekr. sądowy Jerzy Stępień

po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 18 marca 2013 roku nr (...)

w sprawie J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. K. emeryturę od dnia 7 lutego 2013 r.

Sygn. akt IV U 656/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 18 czerwca 2013 r.

Decyzją z dnia 18.03.2013 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. K. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu swej decyzji organ rentowy wskazał, iż odwołujący nie spełnia przesłanek przyznania świadczenia emerytalnego określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 z póź. zm.), bowiem nie udokumentował 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wymienionego w wykazie A bądź B stosownie do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.) a tylko 7 lat, 1 miesiąc. Organ rentowy nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach okresów: od 04.08.1971 r. do 23.02.1982 r., od 04.05.1982 r. do 14.05.1982 r. na stanowisku formowacz szkła z powodu braku dokumentacji archiwalnej, i od 07.11.1983 r. do 25.05.1984 r. na stanowisku sypacz szkła i od 01.04.1989 r. do 31.07.1989 r. na stanowisku nabieracz na półautomatach, ponieważ stanowiska te nie występują w uchwale (...).

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł J. K., który podniósł, że w spornych okresach pracował w Hucie (...) w T. w warunkach szczególnych co zamierza wykazać zeznaniami świadków. Ponadto w okresie od 1993 r. do 2007 r. pracował jako hutnik w Hucie (...) w Ł.. W konsekwencji odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji organu rentowego poprzez przyznanie prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący J. K. ur. (...) w dniu (...)ukończył 60 lat. Na dzień 01.01.1999 r. legitymuje się okresem zatrudnienia wynoszącym 26 lat i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Nie pozostaje w zatrudnieniu. Organ rentowy uznał odwołującemu jako okres pracy w warunkach szczególnych okres od 26.05.1984 r. do 31.03.1989 r. i od 01.08.1989 r. do 06.11.1991 r. kiedy był zatrudniony w Spółdzielni Pracy (...) w T..

/okoliczności bezsporne/.

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołujący pracował w Spółdzielni Pracy (...) w T. w wymiarze pełnego etatu, obecnie ten pracodawca nie istnieje. Odwołujący pracował w tej spółdzielni od 04.08.1971 r. do 23.02.1982 r. na stanowisku hutnik szkła, od 04.05.1982 r. do 14.05.1982 r. na stanowisku hutnik formowacz szkła, a w okresie od 07.11.1983 r. do 06.11.1991 r. na stanowisku hutnik formowacz szkła. Organ rentowy uznał jako pracę w szczególnych warunkach odwołującemu tylko okresy od 26.05.1984 r. do 31.03.1989 r. i od 01.08.1989 r. do 06.11.1991 r. kiedy był zatrudniony na stanowisku formowacz hutnik wyrobów szklanych ręcznie i na urządzeniach ręczno-mechanicznych. W okresach od 04.08.1971 r. do 23.02.1982 r. i od 04.05.1982 r. do 14.05.1982 r. odwołujący pracował na stanowisku formowacz szkła bańkarz tj. nabierał płynne szkło na bańkę. W okresie od 07.11.1983 r. do 25.05.1984 r. pracował na stanowisku sypacz szkła. Praca na tym stanowisku polegała na zasypaniu komory sodą, piaskiem i kruszonym szkłem. Od 01.04.1989 r. do 31.07.1989 r. pracował na stanowisku nabieracz na półautomatach praca na tym stanowisku polegała na tym, że pobierał specjalnym nabierakiem z wanny szkło w stanie płynnym i wlewał do półautomatu, który wydmuchiwał wyrób. Szkło było w temperaturze 900 stopni, a przy piecu było 50, 60 stopni. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. Praca na tych stanowiskach w pełnym wymiarze wynosiła 6 godzin dzienne. Otrzymywał z tego tytułu dodatek szkodliwy i mleko. W dniu 08.02.2013 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie emerytury. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

/dowód: świadectwo pracy z dnia 06.11.1991 r. –k. 20 ar czIII,

świadectwa pracy z dnia 06.11.1991 r. –ar czII,

dokumentacja archiwalna –k. 9-31 as,

zeznania świadka A. K. –k. 9 as,

zeznania świadka A. B. –k. 8-9 as,

zeznania świadka M. D. –k. 8 as

zeznania odwołującego –k. 9 as,

wniosek z dnia 08.02.2013 r. –k. 1-4 ar czIII/.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków A. K., A. B. i M. D. bowiem ich zeznania w sposób spójny i konsekwentny wskazywały, iż w okresie zatrudnienia w Hucie (...) w T. odwołujący pracował jako bańkarz, na półautomatach i sypacz szkła. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu tj. w tym przypadku po 6 godzin dziennie, stale, każdego dnia. Świadkowie pracowali z odwołującym na przestrzeni całego spornego okresu i dzięki temu posiadali wiedzę na ten temat. Zeznania świadków korespondowały ze sobą i pozwalały w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego we wskazanym okresie.

Także zeznania odwołującego Sąd uznał za wiarygodne, ponieważ były spójne konsekwentne i nie zawierały wewnętrznych sprzeczności. Depozycje te potwierdziły wypowiedzi świadków współpracowników odwołującego, że praca świadczona była warunkach szkodliwych, a brak jest jakichkolwiek uzasadnionych podstaw, aby odmówić im właściwego dla nich waloru dowodowego. Wszystkie słuchane w sprawie osoby potwierdzały, że odwołujący w spornych okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako bańkarz, , na półautomatach i sypacz szkła i otrzymywał z tego tytułu posiłki regeneracyjne.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zalegających w aktach rentowych odwołującej, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu, nie były kwestionowane prze strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art.245 kpc.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy J. K. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szkodliwych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy J. K. był zatrudniony w warunkach szczególnych w całym okresie zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w T. od 04.08.1971 r. do 23.02.1982 r., od 04.05.1982 r. do 14.05.1982 r. i od 07.11.1983 r. do 06.11.1991 r., a nie tylko w okresach od 26.05.1984 r. do 31.03.1989 r. i od 01.08.1989 r. do 06.11.1991 r. uznanych przez organ rentowy, kiedy był zatrudniony na stanowisku formowacz hutnik wyrobów szklanych ręcznie i na urządzeniach ręczno-mechanicznych. Odwołujący wniósł o ustalenie spornych okoliczności w oparciu o zeznania świadków, własne zeznania oraz świadectwa pracy z dnia 06.11.1991 r. oraz dokumentację archiwalną.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 22 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

W sytuacji gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach zaświadczenia z zakładu pracy nie pozbawia to go możliwości wykazania tej okoliczności w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych.

Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85, w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art. 473 kpc, który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Skoro więc w niniejszej sprawie odwołujący nie dysponował zaświadczeniem potwierdzającym pracę w szczególnych warunkach dotyczącą zatrudnienia w Hucie (...) w T. , a pozyskanie takowego stało się niemożliwe z uwagi na likwidację zakładu pracy, w którym był zatrudniony, zasadnym stało się ustalenie okoliczności w jakich odwołujący świadczył pracę na podstawie zeznań świadków, jego zeznań oraz dowodów z dokumentów. W oparciu o nie Sąd ustalił, iż odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie: od 04.08.1971 r. do 23.02.1982 r. i od 04.05.1982 r. do 14.05.1982 r. odwołujący pracował na stanowisku formowacz szkła bańkarz tj. nabierał płynne szkło na bańkę, od 07.11.1983 r. do 25.05.1984 r. pracował na stanowisku sypacz szkła i od 01.04.1989 r. do 31.07.1989 r. pracował na stanowisku nabieracz na półautomatach, prace te zostały zaliczone, zgodnie z wykazem A dział XIII pkt. 3, pkt. 6 i pkt. 27, będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę odwołujący spełnia przesłanki do przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, wynikające z treści art. 32 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a w szczególności § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.) ponieważ osiągnął wiek 60 lat (07.02.2013 r.), oraz na dzień 01.01.1999 r. posiada wymagany okres zatrudnienia (ponad 26letni okres składkowy i nieskładkowy), a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ po uznaniu mu spornych okresów pracy w warunkach szczególnych tj. od 04.08.1971 r. do 23.02.1982 r., od 04.05.1982 r. do 14.05.1982 r., od 07.11.1983 r. do 25.05.1984 r. i od 01.04.1989 r. do 31.07.1989 r. obok już uznanych przez organ rentowy okresów pracy w szczególnych warunkach legitymuje się ponad 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Dlatego też mając na uwadze powyższe rozważania Sąd działając na mocy wskazanych wyżej przepisów prawa zmienił zaskarżoną decyzje organu rentowego z dnia 18 marca 2013 r. w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia 07.02.2013 r., to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego. Mając na względzie powyższe orzeczono na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego i na podstawie art.477 ¹⁴ §2 kpc.