Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2015 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania E. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 29 maja 2015 roku nr (...)

w sprawie E. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się E. Ł. emeryturę począwszy od dnia 20 marca 2015 roku.

Sygn. akt IV U 640/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

dnia 7 października 2015 roku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 29 maja 2015 roku odmówił E. Ł. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że odwołujący nie spełnia warunków od których zależy prawo do emerytury, gdyż nie wykazał wymaganych co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, co nie daje podstaw do przyznania świadczenia emerytalnego na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł E. Ł. domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Odwołujący podniósł, że spełnia wszystkie ustawowe przesłanki do przyznania przedmiotowego świadczenia, gdyż posiada ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dowód czego wniósł o przesłuchanie świadków.

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny domagał się jego oddalenia, powołując argumentację z zaskarżonej decyzji i podnosząc, że odwołujący nie przedłożył wymaganych w postępowaniu przed organem rentowym, kwalifikowanych świadectw pracy potwierdzających wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.

Bezsporne między stronami było:

E. Ł. urodzony dnia (...) ukończył 60 lat w dniu(...). Posiada na dzień 1.01.1999 r. łączny staż zatrudnienia wynoszący ponad 27 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Sąd Okręgowy ustalił nadto następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony w okresie od 23.04.1970 r. do 6.12.1988 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) R., gdzie pracował jako układacz izolacji termicznej. Przedsiębiorstwo to zajmowało się wykonywaniem prac termoizolacyjnych. Wykonywano nowe izolacje na różnych rurociągach technologicznych, zbiornikach, kotłach, jak również remontowano stare. Praca odbywała się w tzw. ciągach technologicznych. Przedsiębiorstwo to prowadziło roboty izolacyjne w takich zakładach jak np. (...) w D., Huta (...), w P., na S., na zakładach w T..

Dowód:

- akta ZUS,

- akta osobowe odwołującego się z okresu pracy w Przedsiębiorstwie (...),

- zeznania świadków J. K. i J. M. – k. 18-19,

- zeznania odwołującego się – k. 19.

Ubezpieczony w powyższym Przedsiębiorstwie pracował jako izolarz. Praca jego przy remontowaniu izolacji polegała najpierw na usunięciu starej warstwy izolacyjnej, potem czyszczeniu i piaskowaniu rur, malowaniu rur, a następnie kładzeniu nowej izolacji z waty szklanej, dalej azbestu z cementem. Z czasem w Przedsiębiorstwie zaczęto stosować jako osłonę warstwy izolacji blachę, to jest pokrywano izolację tzw. płaszczem blachy. Dlatego też w dokumentacji pracowniczej ubezpieczonego zdarzało się, że jako stanowisko pracy miał wpisywane blacharz. Nie wykonywał jednak typowych prac blacharskich, a nawet stosując blachę czynił to zawsze w ramach prac izolacyjnych, w tzw. ciągu technologicznym. Pracował tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, innych prac nie wykonywał. W ramach tego zatrudnienia pracował także na budowach eksportowych w I., (...) i na W. w okresach: od 23.06.1978r. do 22.01.1979 r., od 22.10.1981 r. do 31.03.1984 r. i od 26.10.1987 r. do 30.09.1988r., gdzie wykonywał także wyłącznie prace izolacyjne.

Dowód:

- akta ZUS,

- akta osobowe odwołującego się z okresu pracy w Przedsiębiorstwie (...),

- zeznania świadków J. K. i J. M. – k. 18-19,

- zeznania odwołującego się – k. 19.

Ponadto w okresie od 2.09.1991 r. do 31.08.1993 r. odwołujący był zatrudniony w Zakładach Produkcyjno-Usługowych (...) sp. z o.o. z siedzibą w R., gdzie wykonywał także tylko prace termoizolacyjne. Z kolei od 18.04.1997 r. odwołujący zaczął pracować w firmie (...) s.c. D. J. R. w P. na stanowisku montera izolacji, to jest wykonując tożsamą jak uprzednio pracę.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania odwołującego się – k. 19.

Przedmiotowy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zalegające w aktach organu emerytalnego i aktach osobowych odwołującego, jak również w oparciu o zeznania odwołującego się oraz świadków.

Dokumenty dające podstawę dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd uznał za autentyczne i wiarygodne. Poza tym treść i forma tych dokumentów nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości uczestników postępowania, nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową od strony materialnej czy formalnej. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Wiarygodne w ocenie Sądu były także zeznania odwołującego się oraz świadków. Korespondowały one z materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Depozycje te nie zawierały żadnych wewnętrznych sprzeczności, były logiczne i spójne. Razem wzięte dały pełny i jasny obraz badanej rzeczywistości.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania było ustalenie czy odwołującemu przysługuje prawo do emerytury w niższym wieku z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Z analizy stanowiska procesowego organu emerytalnego wynika, że zastrzeżenie ZUS budzi fakt, iż okoliczność ta nie została wykazana stosownymi dokumentami.

Z powyższych względów zwrócić uwagę należy na regulację zawartą w art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. Dz.U. z 2015 roku poz. 748 ze zm.) zgodnie, z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, tj. 60 lat życia dla mężczyzny, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (czyli w dniu 1.01.1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat dla mężczyzny.

Zgodnie z ust. 2 tego przepisu emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Z kolei według art. 32 wyżej powołanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami (o których mowa w ust 2-3 tegoż artykułu), zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 – tj. 65 lat w przypadku mężczyzn. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa powyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepis art. 32 ust. 4 powołanej ustawy stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za owe przepisy dotychczasowe wymienione zarówno w art. 32 ust. 2 jak i w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. 1982 r. Nr 40 poz. 267 ze zm.).

Zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 lutego 2002 roku (sygn. akt III CZP 30/2001, opubl. OSNAPiUS 2002/10 poz. 243) zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy odesłanie do przepisów dotychczasowych, sankcjonujących obowiązywanie rozporządzenia, można odnosić tylko do tych przepisów rozporządzenia, które regulują materię określoną w przepisie ustawy, a więc wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk, oraz warunki, na jakich osobom wykonującym te prace przysługuje prawo do emerytury. Zachowały zatem moc przepisy § 4-8a określające wiek emerytalny i okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, przepisy § 9-15 określające wiek emerytalny i warunki przechodzenia na emeryturę osób zatrudnionych w szczególnym charakterze, a ponadto przepis § 3 określający ogólny wymagany okres zatrudnienia oraz przepis § 2 ust. 1 stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie zatem z § 4 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż odwołujący spełnia wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury. Otóż ukończył 60 lat, posiada wymagany okres ogólnego stażu pracy, bo wynoszący ponad 27 lat, jak również legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowiskach objętych wykazem A cytowanego rozporządzenia wynoszącym co najmniej 15 lat pracy.

Należy w tym miejscu zauważyć, iż zgodnie z art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. To sprawia, że fakt zatrudnienia, bądź jego brak w warunkach szczególnych może być dowodzony za pomocą każdego środka dowodowego, w tym z zeznań strony.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody między innymi z zeznań świadków i odwołującego w sposób jednoznaczny potwierdziły, że ubezpieczony między innymi w okresie od 23.04.1970 r. do 6.12.1988 r. podczas zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) R. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako układacz izolacji termicznej. Jest to praca wymieniona w Wykazie A Dziale IV pkt 38 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - jako prace antykorozyjne i termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych.

W tym kontekście należy jednie zaznaczyć, że okoliczność, iż w ramach pracy izolarza ubezpieczony niekiedy wykonywał także w tym Przedsiębiorstwie czynności blacharskie przy pracach izolacyjnych w tzw. ciągu technologicznym nie przeszkadza, aby pracę te zaliczyć w całości jako pracę w warunkach szczególnych, tj. wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Blacha była bowiem używana jako materiał osłonowy w procesie izolacji, a odwołujący zawsze wykonywał czynności blacharskie jedynie w związku właśnie z układaniem izolacji termicznej, nigdy natomiast samodzielnie. Zgodnie zatem ze stanowiskiem judykatury wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21.04.2015 r. (I UK 336/14) dokonując oceny warunku stałej pracy na stanowisku wymienionym w załączniku do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), należy mieć na uwadze również czynności przygotowawcze, które wiążą się z wykonaniem danej pracy - procesem technologicznym (por. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15.04.2014 r., III AUa 1546/13). Z kolei w wyroku z dnia 10.04.2014 r., II UK 396/13 Sąd Najwyższy stwierdził, że co prawda nie jest dopuszczalne przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, zaliczanie innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Jak podkreślono jednak od tej reguły istnieją odstępstwa. Pierwsze z nich dotyczy sytuacji, kiedy inne równocześnie wykonywane prace stanowią integralną część (immanentną cechę) większej całości dającej się zakwalifikować pod określoną pozycję załącznika do rozporządzenia (tak jak w omawianym stanie faktycznym). Drugie odstępstwo dotyczy przypadków, kiedy czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny w stosunku do czynności kwalifikowanych jako praca w szczególnych warunkach.

Podkreślić należy, że również w okresie od 2.09.1991 r. do 31.08.1993 r. odwołujący będąc zatrudnionym w Zakładach Produkcyjno-Usługowych (...) sp. z o.o. z siedzibą w R. oraz od 18.04.1997 r. pracując w firmie (...) s.c. D. J. R. w P. także wykonywał tylko prace termoizolacyjne i te okresy pracy również podlegają zaliczeniu jako praca w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że odwołujący spełnia wymagany warunek co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zatem na mocy wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję przyznając odwołującemu emeryturę od dnia 20.03.2015 r., tj. od dnia złożenia wniosku.