Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 4 września 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania R. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 stycznia 2013 roku nr (...)

w sprawie R. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się R. Ł. emeryturę począwszy od dnia 1 grudnia 2012r.

Sygn. akt IV U 302/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 4 września 2013 roku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 14 stycznia 2013 roku odmówił R. Ł. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu tej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia warunków, od których zależy prawo do emerytury w myśl art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie wykazał on 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł R. Ł. domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury. Na uzasadnienie podniósł, że posiada ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych - poprzez zaliczenie pracy w Przedsiębiorstwie (...) jako pracy w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny domagał się jego oddalenia, powołując argumentację z zaskarżonej decyzji. Jak podniesiono Zakład nie uwzględnił jako pracy w warunkach szczególnych okresów od 8.08.1967 r. do 31.05.1968 r. oraz od 30.04.1980 r. do 31.07.1998 r. w (...) S.A. w K. z uzasadnieniem, iż stanowisko na jakim wówczas pracował, tj. monter-spawacz jest łączone, a więc ubezpieczony nie mógł równocześnie wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montera, jak i spawacza.

Bezsporne między stronami było:

R. Ł. urodzony dnia (...) ukończył 63 lat. Posiada na dzień 1.01.1999 r. łączny staż zatrudnienia wynoszący ponad 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Z dniem 30.11.2012 r. ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy.

Nadto Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 8.08.1967 r. do 31.07.1998 r. odwołujący był zatrudniony w (...) S.A. w K., które to przedsiębiorstwo zajmowało się budową i remontami instalacji rurociągowych energetycznych i cieplnych służących do przesyłu różnorakich mediów – wody, pary, gazów itp.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania świadka E. P. k. 28,

- zeznania odwołującego k. 29,

- dokumenty dołączone do odwołania k. 3-13,

- akta osobowe odwołującego się.

W powyższym Przedsiębiorstwie ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy montażu i spawaniu instalacji rurociągowych i konstrukcji stalowych, przeważnie na wysokościach, innych prac nie wykonywał. Odwołujący zanim mógł spawać musiał daną rurę odpowiednio ułożyć, przyciąć i dopasować, podczas montowania np. zaworów najpierw wycinał otwór, a następnie wspawał zawór. Przez cały powyższy okres zatrudnienia odwołujący wykonywał identyczną pracę. Pracę świadczył głównie na ternie Huty (...). Wykonywał on remonty na wielkich piecach, stalowni, bloku tlenowym, walcowi i innych wydziałach Huty, pracował również przy montażu konstrukcji stalowych na wysokości – stawiał słupy i estakady po których szedł rurociąg. Pracował również na eksporcie wykonując te same czynności.

W czasie tego zatrudnienia odwołujący odbył zasadniczą służbę wojskową w okresie od 27.10.1972 r. do 1.11.1974 r. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej ubezpieczony powrócił do wykonywania tej samej co uprzednio pracy.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania świadka E. P. k. 28,

- zeznania odwołującego k. 29,

- dokumenty dołączone do odwołania k. 3-13,

- akta osobowe odwołującego się.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zalegające w aktach organu emerytalnego, aktach osobowych ubezpieczonego oraz zgromadzone w trakcie niniejszego postępowania sądowego, jak również w oparciu o zeznania odwołującego się i świadka E. P..

Dokumenty dające podstawę dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd uznał za autentyczne i wiarygodne. Poza tym treść i forma tych dokumentów nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości uczestników postępowania, nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową od strony materialnej czy formalnej. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Wiarygodne w ocenie Sądu były także zeznania odwołującego się oraz świadka E. P.. Korespondowały one z materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Depozycje te nie zawierały żadnych wewnętrznych sprzeczności, były logiczne i spójne. Razem wzięte dały pełny i jasny obraz badanej rzeczywistości.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania było ustalenie czy R. Ł. przysługuje prawo do emerytury w niższym wieku z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Z powyższych względów zwrócić uwagę należy na regulację zawartą w art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2009 roku Nr 153 poz.1227 ze zm.) zgodnie, z którą ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, tj. 60 lat życia dla mężczyzny, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (czyli w dniu 1.01.1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat dla mężczyzny.

Z kolei według art. 32 wyżej powołanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącymi pracownikami (o których mowa w ust 2-3 tegoż artykułu), zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 – tj. 65 lat w przypadku mężczyzn. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa powyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepis art. 32 ust. 4 powołanej ustawy stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za owe przepisy dotychczasowe wymienione zarówno w art. 32 ust. 2 jak i w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. 1982 r. Nr 40 poz. 267 ze zm.).

Zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 lutego 2002 roku ( sygn. akt III CZP 30/2001, opubl. OSNAPiUS 2002/10 poz. 243 ) zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy odesłanie do przepisów dotychczasowych, sankcjonujących obowiązywanie rozporządzenia, można odnosić tylko do tych przepisów rozporządzenia, które regulują materię określoną w przepisie ustawy, a więc wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk, oraz warunki, na jakich osobom wykonującym te prace przysługuje prawo do emerytury. Zachowały zatem moc przepisy § 4-8a określające wiek emerytalny i okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, przepisy § 9-15 określające wiek emerytalny i warunki przechodzenia na emeryturę osób zatrudnionych w szczególnym charakterze, a ponadto przepis § 3 określający ogólny wymagany okres zatrudnienia oraz przepis § 2 ust. 1 stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie zatem z § 4 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż ubezpieczony spełnia wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury. Otóż ukończył 63 lata, posiada wymagany okres ogólnego stażu pracy, bo wynoszący ponad 30 lat, jak również legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowiskach objętych wykazem A cytowanego rozporządzenia wynoszącym co najmniej 15 lat pracy.

Należy również zauważyć, iż zgodnie z art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. To sprawia, że fakt zatrudnienia, bądź jego brak w warunkach szczególnych może być dowodzony za pomocą każdego środka dowodowego, w tym z zeznań stron i świadków.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody w tym z zeznań odwołującego i świadka w sposób jednoznaczny potwierdziły, że odwołujący będąc zatrudniony w (...) S.A. w K. w okresie od 8.08.1967 r. do 31.07.1998 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i stale pracował przy montażu, remontach i spawaniu instalacji rurociągowych energetycznych i cieplnych. Opisana praca jest pracą, którą należy zaliczyć do prac wymienionych w Wykazie A Dziale II jako prace przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. W ramach tych prac wykonywał ponadto prace opisane w Dziale V pkt 5 (prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości), jak i Dziale XIV pkt 12 (prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo wodorowym) przedmiotowego rozporządzenia.

Podkreślić należy, że nie jest tak, jak twierdzi ZUS, iż aby praca była uznana za pracę w warunkach szczególnych musi ona być stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywana tylko na jednym stanowisku. Wymóg pracy stałej i w pełnym wymiarze czasu pracy dotyczy bowiem tego, aby wykonywane przez pracownika czynności odbywały się w warunkach szczególnych. Decydującą przecież rolę w analizie charakteru pracy z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia. Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że prawo do emerytury w wieku niższym od powszechnego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Praca taka, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2.03.2012 r. III UK 86/11).

Powyższe stanowisko w pełni potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7.02.2012 r. (I UK 227/11) zgodnie z którym: „Z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy. Nie jest więc dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, z czego a contrario wynika, że mogą i powinny być uwzględnione takie równocześnie wykonywane czynności, które miały szkodliwy wpływ na zdrowie zatrudnionego, bo zostały uznane przez ustawodawcę za pracę w warunkach szczególnych.”

Z kolei, gdy chodzi o okres od 27.10.1972 r. do 1.11.1974 r., kiedy odwołujący pozostając w zatrudnieniu w przedmiotowym Przedsiębiorstwie odbywał zasadniczą służbę wojskową, to należy stwierdzić, że podlega on również zaliczeniu do wymaganego stażu co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych jako przesłanki nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Zgodnie bowiem ugruntowanym stanowiskiem judykatury wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6.04.2006 r. (III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/108) okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia. Okres służby wojskowej dla żołnierza zatrudnionego przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych charakterze (por. np wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2009 r., II UK 215/09 OSNP 2011 nr 15-16, poz. 219, z dnia 9 marca 2010 r., I UK 333/09, niepublikowany, z dnia 24 maja 2012 r., II UK 265/11, niepublikowany).

Odnosząc powyższe do omawianego stanu faktycznego nie może być jakichkolwiek wątpliwości, iż okres od 27.10.1972 r. do 1.11.1974 r., kiedy to odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową podlega zaliczeniu do wymaganego okresu co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Otóż zarówno przed tą służbą jak i po jej odbyciu ubezpieczony wykonywał tą samą pracę w warunkach szczególnych (jego zatrudnienie w (...) S.A. w K. nie ustało, a on wrócił do pracy w wymaganym terminie na to samo stanowisko). Nadto okresy pracy przed służbą wojskową i po niej ZUS zaliczył jako pracę w warunkach szczególnych.

Tym samym, biorąc pod uwagę okres zatrudnienia od 8.08.1967 r. do 31.07.1998 r. w (...) S.A. w K. odwołujący spełnia wymagany warunek co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze, działając na mocy wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu emeryturę począwszy od dnia 1 grudnia 2012 r., tj. od momentu ustania jego zatrudnienia.