Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2019 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. G. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 27 listopada 2018 roku nr (...)

w sprawie J. G. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do rekompensaty

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. G. (1) prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych;

2.  ustala, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IV U 8/19

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 10 kwietnia 2019 r.

Decyzją z dnia 27 listopada 2018 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 965), po rozpatrzeniu wniosku z dnia
5 listopada 2018 r., odmówił J. G. (1) przyznania prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, ponieważ ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do dnia 31 grudnia 2008 r. Uzasadniając swoje stanowisko Zakład podał, że w przedłożonych dokumentach nie podano charakteru wykonywanej przez ubezpieczonego pracy oraz nie wskazano prawidłowo jego stanowiska pracy.

Decyzja ta została zaskarżona przez J. G. (1) odwołaniem. W odwołaniu ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu prawa
do rekompensaty. W uzasadnieniu odwołujący podał, że legitymuje się co najmniej 15- letnim okresem pracy w szczególnych warunkach, ponieważ pracę taką wykonywał od 30 kwietnia 1974 r. do 30 września 1992 r. Odwołujący wskazał też nazwiska świadków, którzy okoliczność tę mogą potwierdzić. Do odwołania ubezpieczony dołączył kserokopię świadectwa 3/94 wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 3 marca 1994 r. J. G. (2), wystawionego przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe (...) Sp. z o.o. w G. Zakład w T., potwierdzającego, że od 11 kwietnia 1974 r. do 30 września 1992 r. świadek stale i w pełnym wymiarze godzin wykonywał prace montera, która wymieniona została w Dziale V, poz. 5 pkt 1 wykazu A, stanowiącego załącznik Nr 4 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. W piśmie procesowym z dnia 20 stycznia 2019 r.
(data prezentaty: 22 stycznia 2019 r.) odwołujący podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko (k. 13).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu podał, że w aktach znajduje się co prawda świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach za sporny okres zatrudnienia odwołującego, ale nie wskazano w nim na charakter pracy ubezpieczonego w tym czasie.
W ocenie organu rentowego, na podstawie przedłożonych dokumentów brak jest możliwości określenia, czy praca na stanowisku montera była wykonywana przez odwołującego
w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący J. G. (1), urodzony
w dniu (...)od 15 października 1992 r. był uprawniony do renty inwalidzkiej III grupy inwalidów, a następnie do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, która była mu wypłacana do dnia 31 stycznia 2014 r.

W dniu 5 listopada 2018 r. ubezpieczony wystąpił do ZUS z wnioskiem o emeryturę.

Decyzją z dnia 26 listopada 2018 r. (...) Oddział w T. ponownie ustalił J. G. (1) wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. w kwocie 146.078,46 zł. Podstawę wymiaru kapitału początkowego wyliczył na kwotę 1.543,57 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy ustalony w decyzji o jej przyznaniu w wysokości 126,43%. Podstawę wymiaru kapitału organ rentowy ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przez kwotę bazową, tj. 1.220,89 zł. Obliczając wysokość kapitału początkowego, ZUS uwzględnił ubezpieczonemu 23 lata, 7 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz 2 miesiące okresów nieskładkowych. Współczynnik proporcjonalny
do osiągniętego do 31 grudnia 1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 76,39%. Do ustalenia wartości kapitału Zakład nie zaliczył ubezpieczonemu przerwy w zatrudnieniu po powrocie z budowy eksportowej od 26 sierpnia 1986 r. do 8 września
1986 r. oraz okresu urlopu bezpłatnego od 26 sierpnia 1989 r. do 25 listopada 1989 r.

Decyzją z dnia 27 listopada 2018 r. (...) Oddział w T. przyznał odwołującemu emeryturę od(...)tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, obliczoną
na podstawie art. 26 ustawy emerytalno-rentowej.

Zaskarżoną decyzją z dnia 27 listopada 2018 r. (...) Oddział w T. odmówił J. G. (1) przyznania prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, ponieważ nie udowodnił on 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do dnia 31 grudnia 2008 r.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołujący J. G. (1) od 30 kwietnia 1974 r. do 28 lutego 1991 r. był zatrudniony
w Przedsiębiorstwie (...) G. - Zarząd (...) Montażowych w T. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach montera, montera aparatury chemicznej na wysokości, montera maszyn i urządzeń przemysłowych oraz montera maszyn i urządzeń chemicznych. W trakcie tego zatrudnienia wyjeżdżał na roboty eksportowe do NRD. Na budowie eksportowej pracował w latach 1975-1976 oraz
od 18 września 1979 r. do 31 grudnia 1980 r. jako monter. Od 27 maja 1985 r. do 18 maja 1987 r. świadczył pracę na budowie W. w NRD, zajmując stanowiska montera oraz montera-spawacza. Od 26 sierpnia 1989 r. do 25 listopada 1989 r. odwołujący korzystał
z urlopu bezpłatnego. Od 1 marca 1991 r. do 30 września 1992 r. pracował zaś
w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowym (...) Sp. z o.o. G. Zakład
w T. w pełnym wymiarze godzin również jako monter.

dowód:

-

świadectwa pracy z dnia: 28.02.1991 r. i 30.09.1992 r.- k. 5, 6 cz. I akt ZUS, akta osobowe,

-

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych: umowa o pracę z dnia 01.03.1991 r., angaże, zaświadczenia kwalifikacyjne, umowy czasowego przeniesienia, umowy o pracę na budowie zagranicznej wraz z aneksami, zaświadczenia pracodawcy na budowie eksportowej, zaświadczenie pracy
Nr 4/80, zaświadczenie pracodawcy z dnia 26.11.1988 r.,

-

zeznania odwołującego J. G. (1)- k. 32,

Przedsiębiorstwo (...) zajmowało się wykonywaniem prac montażowych, demontażowych i remontowych różnych konstrukcji metalowych, instalacji, rurociągów metalowych, zbiorników, turbin i kompresorów na potrzeby przemysłu chemicznego. Były to prace na wysokości 6, 10-15, 30, a nawet 60 metrów. (...)
i instalacje znajdowały się na estakadach. Prace takie prowadzone były głównie na terenie Zakładów (...) w T., ale zdarzały się okresy, kiedy monterzy wykonywali swoje obowiązki w delegacjach. Na terenie Zakładów (...) w T. prace monterskie odbywały się na wszystkich wydziałach, w tym na wydziałach kwasów, nawozów, syntezy, PCV i cykloheksanów. Odwołujący był monterem konstrukcji metalowych na wysokości na terenie Zakładów (...) w T., w G.
i na terenie Zakładów (...) we W.. Zajmując stanowiska montera, montera aparatury chemicznej na wysokości, montera maszyn i urządzeń przemysłowych oraz montera maszyn i urządzeń chemicznych, odwołujący pracował na co dzień stale i w pełnym wymiarze godzin przy montażu, demontażu i remontach konstrukcji metalowych, instalacji, rurociągów, zbiorników, turbin i kompresorów. Wszystkie te prace realizował na wysokości. Przygotowaniem elementów metalowych, które następnie były montowane przez monterów konstrukcji stalowych na wysokości, zajmowali się pracownicy w warsztacie. W warsztacie zatrudniano osoby, które nie posiadały uprawnień do pracy na wysokości. Podobnie
jak pozostali monterzy, odwołujący posiadał uprawnienia do spawania podstawowego. Zdarzało się bowiem, że monterzy wykonywali również prace spawalnicze. Realizując prace monterskie należało czasem coś uciąć szlifierką, połączyć jakieś elementy albo coś wyszlifować. Brygady liczyły 5-6, a nawet do 8, czy 20 osób, w zależności od potrzeb.
W brygadzie byli monterzy oraz spawacze. Na poziomie zerowym monterzy pracowali tylko sporadycznie, np. gdy trzeba było zapiąć jakiś element do dźwigu. Na poziomie zerowym różne czynności wykonywały osoby, które nie posiadały uprawnień wysokościowych.
W pracy monterzy konstrukcji stalowych na wysokości, w tym odwołujący, używali rusztowań wiszących oraz pasów zabezpieczających i linek zabezpieczających. Odwołujący legitymował się zaświadczeniem lekarskim o zdolności do pracy na wysokości. Wszyscy monterzy co dwa lata byli poddawani badaniom wysokościowym. Pracę montera konstrukcji metalowych na wysokości odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze godzin również na eksporcie.

dowód:

-

zeznania świadka K. S.- k. 30v-31,

-

zeznania świadka H. S.- k. 31-31v,

-

zeznania świadka J. G. (2)- k. 31v-32,

-

zeznania odwołującego J. G. (1)- k. 32-32v,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów oraz zeznania świadków i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości,
zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Dokumenty urzędowe stanowiły więc dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.), zaś dokumenty prywatne, dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte
w dokumencie (art. 245 k.p.c.).

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków K. S., H. S. i J. G. (2) oraz słuchanego w charakterze strony J. G. (1), którzy wskazali na okoliczności istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia, dotyczące rodzaju, charakteru
i warunków pracy ubezpieczonego w spornym okresie zatrudnienia. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, logiczne, a przy tym przekonujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Wzajemnie też ze sobą korespondowały i pośrednio znalazły potwierdzenie w treści dokumentacji pracowniczej ubezpieczonego. Z zeznań ponad wszelką wątpliwość wynika, że w spornym okresie odwołujący stale i w pełnym wymiarze godzin pracował jako monter konstrukcji metalowych na wysokości.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. z dnia 27 listopada 2018 r. zasługiwało na uwzględnienie.

W tej sprawie rozstrzygnąć należało, czy zasadnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił odwołującemu J. G. (1) przyznania prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, ponieważ ubezpieczony
nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
do dnia 31 grudnia 2008 r.

Kwestie dotyczące rekompensaty uregulowane zostały w przepisach ustawy z dnia
19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1924 ze zm.).
Jak stanowi art. 2 pkt 5 tej ustawy, rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach
i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat (art. 21 ust. 1 ustawy). Rekompensata
nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów
o emeryturach i rentach z FUS (art. 21 ust. 2 ustawy). Rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury
z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Z treści art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych wynika, że ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę. W art. 23 ust. 2 tej ustawy wskazano zaś, że rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948 r., które przed 1 stycznia
2009 r. wykonywały przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. emeryturach i rentach z FUS. Przy ustalaniu prawa do rekompensaty mogą być uwzględnione tylko takie okresy,
w których praca była realizowana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 1. Stosownie do dyspozycji tego przepisu, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu
na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Art. 32 ust. 4 cytowanej ustawy stanowi, iż wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się
na podstawie przepisów dotychczasowych. Mowa tu o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). W myśl
§ 1 wskazanego rozporządzenia, stosuje się je do pracowników wykonujących prace
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. W myśl
§ 2 ust. 1 natomiast okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie są dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający takie świadectwo nie jest organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast świadectwa pracy traktuje się w postępowaniu sądowym jak dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., które stanowią dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości podanej w nim podstawy prawnej. Sąd może więc prowadzić postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy świadczona przez stronę praca była wykonywana
w warunkach wymaganych przepisami rozporządzenia i czy ubezpieczony zajmował któreś ze stanowisk pracy wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2012 r., III AUa 1717/11, LEX nr 1129731, wyrok SA w Katowicach z dnia 4 listopada
2008 r., III AUa 3113/08, LEX nr 552003, wyrok SA w Białymstoku z dnia 24 września
2008 r., III AUa 795/08, OSAB 2008/4/60-68).

Praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze to praca wykonywana w ramach stosunku pracy, stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy)
w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych
w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki SN: z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10, LEX nr 950426, z dnia 19 maja
2011 r., III UK 174/10, LEX nr 901652, z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10,
LEX nr 619638, z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152, z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75, z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, LEX
nr 483283, z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329 i z dnia
14 września 2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325).

Analiza akt osobowych odwołującego i treści zgromadzonej w nich dokumentacji pracowniczej w połączeniu z zeznaniami świadków i ubezpieczonego prowadzi do wniosku, że J. G. (1) legitymuje się co najmniej 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach.

Przeprowadzone w sprawie dowody z dokumentów oraz z zeznań świadków
i odwołującego w sposób jednoznaczny potwierdziły, że w okresach zatrudnienia
od 30 kwietnia 1974 r. do 28 lutego 1991 r. w Przedsiębiorstwie (...) G. - Zarząd (...) Montażowych w T. oraz od 1 marca 1991 r. do 30 września 1992 r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowym (...)
Sp. z o.o. (...) w T., za wyjątkiem okresu urlopu bezpłatnego
od 26 sierpnia 1989 r. do 25 listopada 1989 r., zajmując stanowiska montera, montera aparatury chemicznej na wysokości, montera maszyn i urządzeń przemysłowych oraz montera maszyn i urządzeń chemicznych, odwołujący stale i w pełnym wymiarze godzin realizował prace montera konstrukcji metalowych na wysokości. Odwołujący był monterem konstrukcji metalowych na wysokości na terenie Zakładów (...) w T., w G.
i na terenie Zakładów (...) we W.. Na co dzień pracował stale i w pełnym wymiarze godzin przy montażu, demontażu i remontach konstrukcji metalowych, instalacji, rurociągów, zbiorników, turbin i kompresorów. Czasem wykonywał prace spawalnicze. Podobnie jak pozostali monterzy, posiadał uprawnienia do spawania podstawowego. Wszystkie wymienione wyżej prace odwołujący realizował na wysokości 6, 10-15, 30,
a nawet 60 metrów. Odwołujący legitymował się zaświadczeniem lekarskim o zdolności
do pracy na wysokości. W aktach osobowych znajduje się skierowanie na badanie lekarskie dla nowowstępujących do pracy z dnia 25 kwietnia 1974 r. wystawione odwołującemu,
w którym jako rodzaj wykonywanej przez niego pracy wskazano: monter aparatury chemicznej- na wysokości. Jest też orzeczenie lekarskie z dnia 26 kwietnia 1974 r.
o zdolności odwołującego do pracy na wymienionym wyżej stanowisku montera aparatury chemicznej na wysokości. Treść tego dokumentu potwierdza tylko wiarygodność zeznań świadków i ubezpieczonego. Pracę montera konstrukcji metalowych na wysokości odwołujący realizował również na eksporcie. Na budowie eksportowej pracował w latach 1975-1976 oraz od 18 września 1979 r. do 31 grudnia 1980 r., zajmując stanowisko montera. Od 27 maja 1985 r. do 18 maja 1987 r. świadczył zaś pracę na budowie W. w NRD, zajmując stanowiska montera oraz montera-spawacza.

Praca montera konstrukcji metalowych na wysokości wymieniona została w Dziale V, zatytułowanym: „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych”, pod pozycją
5 (prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości) wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Prace zaś przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym wskazane zostały w Dziale XIV, zatytułowanym: „Prace różne”
pkt 12 wykazu A.

Rozstrzygając, czy w spornym okresie odwołujący pracował w szczególnych warunkach Sąd miał na uwadze, że dla oceny, czy pracownik taką pracę wykonywał, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie)
i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki SN: z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10, LEX
nr 950426, z dnia 19 maja 2011 r., III UK 174/10, LEX nr 901652, z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638, z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152, z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75, z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283, z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329 i z dnia
14 września 2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325).

To, że w spornym okresie odwołujący pracował w szczególnych warunkach potwierdza znajdujące się w aktach ZUS, wystawione przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe (...) Sp. z o.o. w G. Zakład w T., świadectwo (...) wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia
18 lutego 2000 r. W dokumencie tym podano, że od 30 kwietnia 1974 r. do 30 września
1992 r. odwołujący stale i w pełnym wymiarze godzin wykonywał prace montera, która wymieniona została w Dziale V, poz. 5 pkt 1 wykazu A, stanowiącego załącznik Nr 4
do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r.
w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. W Dziale V, zatytułowanym: „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” tego wykazu, w punkcie
5 dotyczącym prac przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości (w części A- dla przedsiębiorstw stosujących nomenklaturę zawodów-specjalności wynikającą z zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych) w punkcie 1 wymieniono montera urządzeń i konstrukcji metalowych.

Sporny okres pracy w połączeniu z pracą wykonywaną na eksporcie daje odwołującemu łącznie 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Mając to na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego
oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych (punkt
1 wyroku).

Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (punkt 2 wyroku). W tej mierze miał na uwadze przepis art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.). Dopiero bowiem postępowanie sądowe, a w szczególności przeprowadzone w tym postępowaniu dowody
z zeznań świadków i odwołującego pozwoliły na ustalenie istotnych, a nie znanych wcześniej organowi rentowemu okoliczności i przesądziły ostatecznie o zasadności wniosku
o rekompensatę.