Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 24 maja 2013 roku nr (...)

oraz od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 24 czerwca 2013 roku nr (...)

w sprawie J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. B. emeryturę od 20 maja 2013 roku.

Sygn. akt IV U 1304/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 23 września 2013 r.

Decyzjami z dnia: 24.05.2013 r. i 24.06.2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił J. B. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów, określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, a jedynie- jak wskazał organ rentowy w decyzji z dnia 24.06.2013 r.- 12 lat, 2 miesiące i 10 dni takiej pracy. Do stażu tego ZUS nie zaliczył wnioskodawcy okresu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w T. od 01.03.1988 r. do 06.11.1991 r. na stanowisku hutnika formowacza szkła, ponieważ za okres ten wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, zaś na podstawie dokumentacji archiwalnej nie można ustalić charakteru jego pracy i przynależności resortowej zakładu pracy.

Od decyzji tych odwołał się J. B. , domagając się ich zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że od 01.03.1988 r. do 06.11.1991 r. pracował w szczególnych warunkach w Spółdzielni Pracy (...) w T. w charakterze hutnika formowacza szkła.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniach zaskarżonych decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że J. B. w dniu (...) osiągnął 60 lat życia. Na dzień 01.01.1999 r. odwołujący udowodnił 25 lat i 10 miesięcy okresów składkowych i nieskładkowych.

We wniosku z dnia 22.04.2013 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 24.05.2013 r. (...) Oddział w T. odmówił J. B. przyznania prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawca nie udokumentował
15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a jedynie 10 lat, 6 miesięcy i 6 dni takiej pracy z tytułu zatrudnienia w Zakładach (...) w T. od 14.11.1974 r. do 31.07.1975 r., od 21.11.1979 r. do 30.04.1983 r., od 01.05.1983 r. do 28.02.1985 r. i od 01.03.1985 r. do 31.03.1986 r. na stanowisku ślusarza i aparatowego oraz w Hucie (...) w T. od 10.10.1970 r. do 14.02.1973 r., od 12.01.1974 r. do 02.11.1974 r. i od 02.02.1976 r. do 13.05.1976 r. w charakterze hutnika formowacza wyrobów szklanych.

Decyzja ta została zaskarżona przez wnioskodawcę odwołaniem, do którego
w/w dołączył dwa świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach potwierdzające taki charakter jego zatrudnienia od 19.11.1991 r. do 10.06.1992 r. i od 25.01.1994 r. do 13.03.1996 r. w Hucie (...)
w T. w charakterze hutnika formowacza wyrobów szklanych.

(...) Oddział w T. doliczył wnioskodawcy wskazany wyżej okres zatrudnienia do stażu pracy w szczególnych warunkach, odmawiając mu jednak zaskarżoną decyzją z dnia 24.06.2013 r. prawa do emerytury z uwagi na nie wykazanie 15 lat pracy w takim charakterze, a jedynie 12 lat, 2 miesięcy i 10 dni.

Odwołujący nie przystąpił do OFE.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Od 01.03.1988 r. do 06.11.1991 r. odwołujący J. B. był zatrudniony
w Spółdzielni Pracy (...) w T. stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku hutnika formowacza szkła.

dowód:

-

świadectwo pracy z dnia 07.11.1991 r.- k. 11 cz. I akt ZUS,

-

umowy o pracę z dnia: 01.03.1988 r. i 15.03.1988 r.- k. 5 cz. III akt ZUS,

-

angaże- k. 6-7 cz. III akt ZUS,

-

zeznania świadka M. J.- 00:06:13-00:08:03,

-

zeznania świadka Z. W.- 00:10:38,

Spółdzielnia Pracy (...) w T. produkowała filiżanki, szklanki, salaterki i inne wyroby szklane. W Spółdzielni tej odwołujący zajmował się formowaniem wyrobów szklanych. Czynność ta polegała na nakładaniu płynnego szkła na piszczel i formowaniu tego szkła. Odwołujący pracował
w pełnym wymiarze godzin i poza formowaniem wyrobów szklanych nie był kierowany do wykonywania żadnych innych prac.

dowód:

-

zeznania świadka M. J.- 00:06:13-00:08:03,

-

zeznania świadka Z. W.- 00:10:38,

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów
i zeznania świadków.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków M. J. i Z. W., którzy złożyli depozycje odnośnie rodzaju czynności wykonywanych przez odwołującego
w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...)
w T.. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż były wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały, a przy tym były przekonujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z zeznań tych w sposób wyraźny wynika, że w spornym okresie wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze godzin pracował przy formowaniu wyrobów szklanych na stanowisku hutnika formowacza szkła. Zeznania te znalazły potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dokumentach w postaci świadectwa pracy z dnia 07.11.1991 r., umów o pracę z dnia: 01.03.1988 r. i 15.03.1988 r. oraz angaży, w których to dokumentach powołano się na takie właśnie stanowisko ubezpieczonego, tj. hutnika formowacza szkła.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie, czy odwołującemu J. B. przysługuje tzw. wcześniejsza emerytura z zastosowaniem obniżonego wieku emerytalnego, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Powołana ustawa w dziale X rozdział 2 zawiera szczególną regulację przejściową, dotyczącą niektórych ubezpieczonych, zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem 01.01.1999 r.

W art. 184 ustawy zostało przewidziane prawo do wcześniejszej emerytury dla zamkniętego katalogu ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31.12.1948 r., którzy do końca 1998 r. spełnili ustawowo określone wymogi stażowe. Zróżnicowanie warunków przechodzenia na emeryturę ubezpieczonych, o których mowa w art. 184 ustawy w stosunku do innych ubezpieczonych dokonane zostało według kryterium urodzenia, ale także według kryterium posiadania na dzień 01.01.1999 r. wymaganego stażu zawodowego i ubezpieczeniowego.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy, ubezpieczonym, urodzonym po dniu 31.12.1948 r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 01.01.1999 r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt. 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje art. 27 ustawy, w świetle którego okres ten wynosi co najmniej
20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Przepisy dotychczasowe w rozumieniu art. 184 powołanej ustawy, to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z § 1 tego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników, wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Natomiast § 2 ust. 1 stanowi, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl zaś § 4, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny, wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat oraz posiadał na dzień 01.01.1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia i nie przystąpił do OFE.

Kwestią sporną pozostawała natomiast kwalifikacja jego pracy od 01.03.1988 r. do 06.11.1991 r. w Spółdzielni Pracy (...)
w T..

Odmawiając ubezpieczonemu zaliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach tego okresu, organ rentowy podniósł, że za sporny okres wnioskodawca nie przedłożył świadectwa pracy w szczególnych warunkach, zaś na podstawie dokumentacji archiwalnej nie można ustalić charakteru pracy wnioskodawcy i przynależności resortowej zakładu pracy.

Brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie świadczy o tym, że strona faktycznie pracy takiej nie wykonywała. W tym zakresie Sąd może prowadzić postępowanie dowodowe mające na celu ustalenie, czy ubezpieczony w istocie świadczył pracę w szczególnych warunkach. W postępowaniu przed sądem nie stosuje się bowiem ograniczeń dowodowych, jakie istnieją w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. Sąd może więc prowadzić postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy świadczona przez stronę praca była wykonywana w warunkach wymaganych przepisami rozporządzenia
i czy ubezpieczony zajmował któreś ze stanowisk pracy wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze.

Na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów w postaci dokumentów
i zeznań świadków Sąd uznał, że w spornym okresie odwołujący świadczył pracę
w szczególnych warunkach. W tej mierze miał na uwadze, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki SN: z dnia 19.05.2011 r., III UK 174/10, LEX nr 901652; z dnia 08.06.2011 r.,
I UK 393/10, LEX nr 950426; z dnia 01.06.2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638; z dnia 14.09.2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325; z dnia 19.09.2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329; z dnia 06.12.2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 22.01.2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75 i z dnia 24.03.2009 r., I PK 194/08, LEX
nr 528152).

Już na podstawie zalegających w aktach organu rentowego dokumentów w postaci świadectwa pracy z dnia 07.11.1991 r., umów o pracę z dnia: 01.03.1988 r. i 15.03.1988 r. oraz angaży można stwierdzić, że w spornym okresie odwołujący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku hutnika formowacza szkła.

Okoliczność tę potwierdzili słuchani w sprawie świadkowie, którzy podnieśli, że
w tym czasie odwołujący stale i w pełnym wymiarze godzin zajmował się formowaniem wyrobów szklanych w hucie szkła produkującej filiżanki, szklanki, salaterki i inne wyroby szklane. Jak wynika z zeznań świadków, czynność ta polegała na nakładaniu płynnego szkła na piszczel i formowaniu tego szkła. Świadkowie wskazali również, że odwołujący pracował w pełnym wymiarze godzin i oprócz formowania wyrobów szklanych w ramach dobowego wymiaru czasu nie zajmował się żadnymi innymi czynnościami.

Realizowana przez odwołującego w spornym okresie praca wymieniona została
w dziale XIII, zatytułowanym: „W zespołach formujących szkło”, pod pozycją 3 (formowanie wyrobów szklanych) wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W konsekwencji Sąd uznał, że ubezpieczony spełnia wszystkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury, ponieważ po doliczeniu mu do wykazanego przed organem rentowym stażu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 12 lat, 2 miesięcy i 10 dni spornego okresu, legitymuje się 15- letnim takim stażem.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego, w tym art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, oraz
art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.