Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania Z. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 18 czerwca 2013 roku nr (...)

w sprawie Z. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość kapitału początkowego

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 1414/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 15 listopada 2013 r.

Decyzją z dnia 18.06.2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153,
poz. 1227 ze zm.), ponownie ustalił Z. Z. wartość kapitału początkowego na dzień 01.01.1999 r., wyłączając z okresów składkowych okres od 27.07.1974 r. do 27.05.1975 r.
i zaliczając ten okres do okresów nieskładkowych. Przyjęty do obliczenia kapitału początkowego na dzień 01.01.1999 r. okres składkowy wyniósł 30 lat, 11 miesięcy i 2 dni,
a okres nieskładkowy 1 rok, 5 miesięcy i 3 dni, tj. 1 rok i 2 dni sprawowania opieki nad dzieckiem oraz 5 miesięcy i 1 dzień pobierania zasiłku chorobowego. Kapitał początkowy ustalony na dzień 01.01.1999 r. wyniósł 149.621,01 zł.

Od decyzji tej Z. Z. wniosła odwołanie, domagając się jej zmiany
i przeliczenia kapitału początkowego przy uwzględnieniu stażu pracy w wymiarze 33 lat
i 10 miesięcy okresów składkowych oraz 17 miesięcy okresów nieskładkowych.
W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że pozostawała w zatrudnieniu w następujących okresach: od 01.09.1966 r. do 30.09.1976 r., od 01.10.1976 r. do 31.12.1990 r. i od 01.01.1991 r. do 30.11.2001 r., przy czym w świadectwie pracy obejmującym ostatni ze wskazanych okresów, wyszczególnione zostały okresy nieskładkowe w wymiarze 5 miesięcy. Ponadto, jak wskazała, od 26.07.1974 r. do 26.07.1975 r. przebywała na urlopie bezpłatnym w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. Okres ubezpieczenia w jej przypadku wynosi zatem 33 lata i 10 miesięcy okresów składkowych oraz 17 miesięcy okresów nieskładkowych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując na sposób wyliczenia kapitału początkowego Z. Z. w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Odwołująca Z. Z. od 01.09.1966 r. do 30.09.1976 r. i od 01.10.1976 r. do 31.12.1990 r. pozostawała w zatrudnieniu Gminnej Spółdzielni (...)
w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku najpierw sprzedawcy,
a następnie kierownika sklepu. Od 26.07.1974 r. do 26.07.1975 r. przebywała na urlopie bezpłatnym w związku z opieką nad dzieckiem. Od 01.01.1991 r. do 30.11.2001 r. odwołująca pracowała w Spółdzielni Rolniczo- Handlowej (...) w Ł. w charakterze kierownika sklepu - sprzedawcy. Od 19.11.1991 r. do
30.11.1991 r., od 23.03.1992 r. do 05.04.1992 r., od 12.08.1994 r. do 30.11.1994 r., od 11.08.1998 r. do 19.08.1998 r., od 22.01.2000 r. do 26.01.2000 r. i od 10.10.2000 r. do 14.10.2000 r. korzystała z zasiłku chorobowego.

dowód:

-

akta ZUS, w szczególności: świadectwa pracy z dnia: 27.02.2001 r., 31.12.1990 r. i 30.11.2001 r.- k. 5-7 cz. I,

Odwołująca, urodzona (...), w dniu 02.03.2005 r. wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o wcześniejszą emeryturę. Decyzją z dnia 15.03.2005 r. (...) Oddział w T., działając na podstawie art. 29 w związku z art. 46 ustawy z dnia 17.12.1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS, przyznał odwołującej prawo do tego świadczenia od 01.03.2005 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych, tj. od stycznia 1987 r. do grudnia 1996 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 81,30%, a po przeliczeniu świadczenia decyzją z dnia 07.05.2011 r. wzrósł do 84,11%. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił wnioskodawczyni 34 lata
i 9 miesięcy okresów składkowych oraz 3 lata i 8 miesięcy okresów nieskładkowych.

dowód:

-

akta ZUS, w szczególności: wniosek o emeryturę z dnia 02.03.2005 r., decyzje ZUS z dnia: 15.03.2005 r. i 07.05.2011 r.- k. 1, 6, 25 cz. II,

W dniu 04.05.2011 r. odwołująca wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem
o przyznanie jej prawa do emerytury w związku z ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego. Decyzją z dnia 19.08.2011 r. ZUS Oddział w T. przyznał wnioskodawczyni emeryturę od dnia 01.05.2011 r., tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek- na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS
w wysokości obliczonej zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 tej ustawy. Tak wyliczona emerytura wyniosła 1.726,01 zł. Dla potrzeb wyliczenia emerytury, decyzją z dnia
29.03.2001 r. ZUS Oddział w T. ustalił ubezpieczonej wartość kapitału początkowego na dzień 01.01.1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru przyjął przeciętna podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych od stycznia 1981 r. do grudnia 1990 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 83,21%. Do wyliczenia kapitału początkowego organ rentowy uwzględnił wnioskodawczyni 31 lat
i 11 miesięcy okresów składkowych oraz 5 miesięcy okresów nieskładkowych. Tak obliczony kapitał wyniósł 149.949,14 zł. Decyzją z dnia 08.06.2011 r. organ rentowy ponownie ustalił kapitał początkowy przyjmując do jego wyliczenia zarobki z okresu 10 lat, tj. od stycznia 1987 r. go grudnia 1996 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wzrósł do 54,11%,
a kapitał początkowy wyniósł 150.908,45 zł. Decyzją tą uwzględniono odwołującej staż pracy w wymiarze 31 lat, 11 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz 5 miesięcy i 1 dnia okresów nieskładkowych.

dowód:

-

akta ZUS, w szczególności: wniosek o emeryturę z dnia 04.05.2011 r., decyzje ZUS z dnia: 19.08.2011 r., 29.03.2001 r. i 08.06.2011 r.- k. 1-2, 19 cz. IV, 16, 26 cz. III,

W dniu 26.04.2013 r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem
o przeliczenie emerytury, podnosząc, że w okresie przerwy w zatrudnieniu sprawowała opiekę nad dzieckiem od 26.07.1974 r. do 27.07.1975 r. Spółdzielnia Rolniczo- Handlowa (...) w piśmie z dnia 04.06.2013 r. poinformowała organ rentowy, że
w aktach osobowych znajduje się dokument, z którego wynika, że odwołująca wnioskowała
o udzielenie jej urlopu bezpłatnego na okres od 27.07.1974 r. do 27.07.1975 r. W związku
z nowymi dowodami, decyzją z dnia 18.06.2013 r. ZUS Oddział w T. ponownie ustalił wartość kapitału początkowego wnioskodawczyni na dzień 01.01.1999 r., wyłączając
z okresów składkowych okres od 27.07.1974 r. do 27.05.1975 r. i zaliczając ten okres do okresów nieskładkowych. Przyjęty do obliczenia kapitału początkowego na dzień
01.01.1999 r. okres składkowy wyniósł 30 lat, 11 miesięcy i 2 dni, a okres nieskładkowy
1 rok i 5 miesięcy i 3 dni, tj. 1 rok i 2 dni sprawowania opieki nad dzieckiem oraz 5 miesięcy
i 1 dzień pobierania zasiłku chorobowego. Kapitał początkowy ustalony na dzień
01.01.1999 r. wyniósł 149.621,01 zł.

dowód:

-

akta ZUS, w szczególności: wniosek o przeliczenie emerytury z dnia 26.04.2013 r., pismo pracodawcy z dnia 04.06.2013 r., decyzja ZUS z dnia 18.06.2013 r.- k. 21, 26 cz. IV, 32 cz. III,

Do obliczenia kapitału początkowego przyjęto następujące okresy: od 01.09.1966 r. do 25.07.1966 r. (składkowy- 7 lat, 10 miesięcy i 25 dni), od 26.07.1974 r. do 26.07.1975 r. (nieskładkowy- 1 rok i 2 dni), od 27.07.1975 r. do 30.09.1976 r. (składkowy- 1 rok,
2 miesiące i 5 dni), od 01.10.1976 r. do 31.12.1990 r. (składkowy- 14 lat i 3 miesiące), od 01.10.1991 r. do 31.12.1998 r. (składkowy- 8 lat). Z okresów tych wyłączono okresy pobierania zasiłków chorobowych, zaliczając je do okresów nieskładkowych: od
19.11.1991 r. do 30.11.1991 r. (12 dni), od 23.03.1992 r. do 05.04.1992 r. (14 dni), od 12.08.1994 r. do 30.11.1994 r. (6 dni) i od 11.08.1998 r. do 19.08.1998 r. (9 dni).

dowód:

-

akta ZUS,

Po korekcie kapitału początkowego, decyzją z dnia 21.06.2013 r. (...) Oddział
w T., działając na podstawie art. 114 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach
i rentach z FUS, przeliczył należną odwołującej emeryturę od dnia 01.07.2013 r., która wyniosła 1.711,86 zł, a po waloryzacji w 2012 r. i w 2013 r. 1.854,17 zł.

dowód:

-

akta ZUS, w szczególności: decyzja ZUS z dnia 21.06.2013 r.- k. 28 cz. IV,

Po dniu 01.01.1999 r. odwołująca udowodniła następujące okresy ubezpieczenia: od 01.01.1999 r. do 30.11.2001 r. (składkowy, z którego wyłączono zasiłki chorobowe od 22.01.2000 r. do 26.01.2000 r. i od 10.10.2000 r. do 14.10.2004 r.) oraz okres nieskładkowy
z tytułu pobierania świadczenia przedemerytalnego od 04.12.2001 r. do 28.02.2005 r.

dowód:

-

akta ZUS,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), zaś dokumenty prywatne dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte
w dokumencie (art. 245 k.p.c.).

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 18.06.2013 r.,
w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie odwołująca domagała się przeliczenia kapitału początkowego przy uwzględnieniu stażu pracy w wymiarze 33 lat i 10 miesięcy okresów składkowych oraz 17 miesięcy okresów nieskładkowych, kwestionując uwzględnione przez organ rentowy w decyzji z dnia 18.06.2013 r. okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 30 lat, 11 miesięcy i 2 dni (składkowe) oraz 1 rok, 5 miesięcy i 3 dni (nieskładkowe).

W tym miejscu wskazać jedynie należy, że decyzją z dnia 19.08.2011 r. ZUS Oddział w T. przyznał wnioskodawczyni emeryturę od dnia 01.05.2011 r., tj. od miesiąca,
w którym złożono wniosek- na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach
i rentach z FUS w wysokości obliczonej zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 tej ustawy. Stosownie do treści art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej
w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Jak wynika z art. 25 ust. 1 powołanej ustawy, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175.

Kapitał początkowy ma zatem znaczenie przy obliczaniu emerytury, ponieważ od jego wysokości zależy wysokość emerytury.

Kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31.12.1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek.

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy,
tj. 01.01.1999 r. (art. 173 ust. 3 ustawy).

W ujęciu formalnym kapitał początkowy stanowi ustaloną na dzień 1 stycznia 1999 r. równowartość hipotetycznej emerytury pomnożonej przez tzw. średnie dalsze trwanie życia.

Jak stanowi art. 174 ust. 1, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych
w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego, jak wynika
z ustępu 2 art. 174, przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: 1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6; 2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5; 3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Dokonując oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji stwierdzić należało, że organ rentowy nie popełnił żadnego błędu wyliczając odwołującej wartość kapitału początkowego na dzień 01.01.1999 r. W szczególności w sposób prawidłowy ustalił przyjęte w tej decyzji okresy składkowe i nieskładkowe- wykazane przez ubezpieczoną na dzień 01.01.1999 r.

Analiza akt organu rentowego prowadzi do wniosku, że istotnie były to okresy: od 01.09.1966 r. do 25.07.1966 r. (składkowy), od 26.07.1974 r. do 26.07.1975 r. (nieskładkowy), od 27.07.1975 r. do 30.09.1976 r. (składkowy), od 01.10.1976 r. do 31.12.1990 r. (składkowy) i od 01.10.1991 r. do 31.12.1998 r. (składkowy). Z okresów tych wyłączono okresy pobierania zasiłków chorobowych, zaliczając je do okresów nieskładkowych: od 19.11.1991 r. do 30.11.1991 r., od 23.03.1992 r. do 05.04.1992 r., od 12.08.1994 r. do 30.11.1994 r., od 11.08.1998 r. do 19.08.1998 r.- co daje łącznie 30 lat,
11 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 5 miesięcy i 3 dni okresów nieskładkowych.

Trzeba mieć bowiem na uwadze, że od 01.09.1966 r. do 30.09.1976 r. i od
01.10.1976 r. do 31.12.1990 r. odwołująca pozostawała w stosunku pracy z Gminną Spółdzielnią (...) w Ł.. Od 26.07.1974 r. do
26.07.1975 r. przebywała na urlopie bezpłatnym w związku z opieką nad dzieckiem. Od 01.01.1991 r. do 31.12.1998 r. pracowała w Spółdzielni Rolniczo- Handlowej (...) w Ł., a od 19.11.1991 r. do 30.11.1991 r., od 23.03.1992 r. do 05.04.1992 r., od 12.08.1994 r. do 30.11.1994 r. i od 11.08.1998 r. do 19.08.1998 r. korzystała z zasiłku chorobowego.

Zasadnie też organ rentowy z uwzględnionych uprzednio okresów składkowych wyłączył okres niewykonywania przez odwołującą pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem i zaliczył go do okresów nieskładkowych (od 26.07.1974 r. do 26.07.1975 r.). Zgodnie bowiem z art. 7 pkt 5a powołanej ustawy, okresami nieskładkowymi są okresy przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy- z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 4- w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie- bez względu na liczbę dzieci- do 6 lat. „Niewykonywanie pracy” w rozumieniu art. 7 pkt 5a ustawy oznacza sprawowanie opieki nad dziećmi niezależnie od tego czy osoba ubezpieczona pozostawała w stosunku pracy, czy bezpośrednio przed podjęciem opieki podlegała ubezpieczeniu z jakiegoś innego tytułu.

Pomimo zatem, że po dniu 01.01.1999 r. odwołująca pozostawała w zatrudnieniu, okresów tych, z uwagi na brzmienie bezwzględnie obowiązujących przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych, nie można było jej doliczyć do uwzględnionego w decyzji
o ustaleniu kapitału początkowego z dnia 18.06.2013 r. stażu pracy. Na potrzeby wyliczenia wartości kapitału początkowego uwzględnia się bowiem tylko staż pracy wykazany na dzień 01.01.1999 r.

Okresy ubezpieczenia przypadające po dniu 01.01.1999 r. organ rentowy uwzględnia przy wyliczeniu emerytury.

Mając to wszystko na uwadze, uznać należało, że zaskarżona decyzja była prawidłowa i oparta została na właściwie zastosowanych przepisach ustawy z dnia 17.12.1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS.

Uwzględniając powyższe, na mocy powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Dariusz Płaczek

(...)

-

(...)

-

(...)

-

(...)

(...)